Dordrecht

Emigrant

Warnaar, mijn trouwe lezers weten wie ik bedoel, is geëmigreerd naar een eiland in het Mediterrane zuiden. Daarom schrijf ik mijn miniaturen voorlopig even zelf. Het valt natuurlijk niemand op dat ze allemaal precies 250 woorden bevatten, een zelfopgelegde, onnodige restrictie die desalniettemin lekker schrijft. Aan het eind moet je puzzelen om op het juiste getal uit te komen en dat is leuk. Een heel enkele keer ga ik er overheen. Ik krijg altijd wel commentaar van iemand als ik voor de grap schrijf ‘baadt hij niet, hij schaadt ook niet’, maar als een stukje eens een keer 300 woorden heeft of, waarom niet? 282, dan hoor ik daar niemand over. Waarom zouden ze?

Het eiland van Warnaar geef ik niet prijs. Toeristen vind je er nauwelijks. Er is een klooster, er zijn enkele restaurants en er is een schilderachtige haven waar het altijd rustig is. Aan de einder zie je de contouren van andere eilanden. Ik ben ervan overtuigd dat Warnaar op een goede dag het Eiland van Dordrecht gaat missen en er naar terugkeert.

De schilder Jongkind (1819-1891) noemde Dordrecht ooit de mooiste stad van Nederland. Sindsdien heeft het gemeentebestuur er alles aan gedaan om die uitspraak te ontkrachten. Wat de Duitsers verwoestten in Rotterdam heeft het Dordtse stadsbestuur op eigen initiatief gedaan, zij het dat er geen doden bij zijn gevallen. Ondanks dat heeft de stad, voor mij is dat alles tussen de spoorlijnen en de rivier, een bijzondere, wat dorpse sfeer. Dat moet vooral zo blijven.

Door |2025-03-16T10:25:36+00:0016 maart, 2025|Tags: , |0 Reacties

Zwerftocht

Gisteren nog een keer naar Schilderachtig Dordrecht geweest in het Dordrechts Museum. Ik heb er al eens over geschreven op Via078. Een heerlijke tentoonstelling, een aangename wandeling door mijn stad, door Jongkind in zijn tijd de mooiste van Holland genoemd. Na afloop kocht ik De schilders van Dordrecht, het fraaie boek van Sander Paarlberg en Pim Arts. Dat maakte de zwerftocht door het Dordtse verleden compleet. Ik kwam een verrassing tegen: een tekening door Lucebert van het geboortehuis van mijn grootvader, het huidige Centre Ville. Dat zelfde pand staat op een foto uit 1935, met een grote reclame voor het teloor gegane Dordtse Sleutelbier op het dak.

Met op de achtergrond Franse liederen, in het kader van de tentoonstelling Liberté, nam ik ruim de tijd om het boek door te bladeren in de serre van Art & Dining het museumrestaurant. Het was genieten, maar het stemde me ook een beetje melancholiek. Zoveel moois is uit Dordrecht verdwenen door sloop en lelijke nieuwbouw, waarbij uitzonderlijk weinig respect is getoond voor de geschiedenis van de stad.

Met alle waardering voor het werk van Paarlberg en Arts vind ik het jammer dat 1220 weer opduikt als jaar van de Dordtse stadsrechten. Dat is toch echt achterhaald. Vaststaat dat Dordrecht als stad ouder is en dat het eerste stadsrecht vermoedelijk dateert van net voor 1200. Ook de omstreden bewering dat op de statenvergadering van 1572 de basis werd gelegd voor de vrijheid van godsdienst kwam ik tegen. Ik heb er maar snel overheen gelezen.

Door |2025-03-10T11:15:35+00:0010 maart, 2025|Tags: , , |0 Reacties

Negen en vijftig maandagen

Gisteren het laatste Boekenpraatje van het jaar 2024 opgenomen en op mijn Youtubekanaal gezet. Ik was uitgenodigd om ’s avonds bij vrienden in Dubbeldam te eten. Lang getwijfeld of ik op de fiets zou gaan of de bus zou nemen en een taxi terug, want buslijn 2 houdt er om zeven uur ’s avonds mee op. Dan moet je maar zien hoe je in het centrum van Dordrecht komt.

Het werd de fiets. Het eten was heerlijk, de avond ontzettend gezellig, maar de rit terug vanwege de mist en de lage temperatuur (2 graden) nogal ijzig. Soms betreur ik dat ik de auto de deur uit heb gedaan, maar ja, dan kun je weer niet drinken.

Vandaag heb ik de laatste stadswandeling van dit jaar. Het is nog steeds nevelig, dus windstil. Het is een Engelstalige wandeling. Ik heb er zin in, maar de voorspelde motregen moet nog maar even wegblijven. We hebben genoeg goor weer gehad in december. Nu op naar januari en februari. Misschien wel de vreselijkste maanden van het jaar. Negen en vijftig maandagen achter elkaar en zonder kerstverlichting.

Foto: Marieke van Leeuwen

Door |2025-01-01T18:25:18+00:0028 december, 2024|Tags: , |0 Reacties

Dordrecht stad van duizenden verhalen

Het is een drukke maand in Dordrecht. Rond kerst bezoeken enkele duizenden toeristen, voornamelijk uit de Verenigde Staten de stad. Als stadsgids voor Ontdek Dordrecht leid ik ze graag rond. Als historicus vind ik het geweldig om over mijn stad te vertellen. Dordrecht, stad van duizend verhalen. Ik vind het ook fijn om weer eens veel Engels te spreken, de taal waarin ik in mijn laatste tien onderwijsjaren lesgaf.

Toch had ik deze week een dipje. Dat kwam niet door het slechte weer, een beetje water daar kan ik wel tegen, maar donderdag voelde ik me van de een op de andere minuut beroerd en bleek ik 37.9 verhoging te hebben. Ik ben maar een dagje op bed gaan liggen, want donderdag hoefde ik niet te gidsen. Gisteren was de verhoging voorbij en ging ik weer op pad. Het werd een erg leuke stadswandeling, die me veel energie gaf. Vanmorgen stond ik geheel fit op en zo dadelijk ga ik weer fijn op stap.

Foto: Roger Malschaert

Door |2024-12-07T10:16:57+00:007 december, 2024|Tags: |0 Reacties

Geen goede combinatie

Zoals gewoonlijk heb ik de goede zorgen voor mijn huis overgedragen aan Elvira en ben ik voor even naar Thessaloniki gevlogen, waar ik ga uitrusten van enkele maanden noeste arbeid. Via het internet vernam ik dat in Nederland de herfst plotsklaps is ingetreden, maar wie denkt dat ik hier in een warm zonnetje zit kan ik vertellen dat het zwaar bewolkt is, al uren regent en ik in mijn pied-à-terre met het licht aan zit vanwege de duisternis. Hollands weer dus, maar het is nog wel boven de twintig graden.

Voor een van mijn laatste klusjes moest ik me weer eens verdiepen in het koloniaal verleden van Dordrecht. Dat was aanleiding om mijn kritiek op het boekje Slavernijverleden Dordrecht (deel 43 uit de serie Verhalen van Dordrecht) een beetje aan te scherpen. Activisme en de geschiedwetenschap vormen namelijk geen goede combinatie. Mijn opmerkingen vind je hier.

Door |2024-09-10T09:06:53+00:0010 september, 2024|Tags: , , |0 Reacties

Wolkbreuk

Nooit eerder sprak ik met een verondersteld waterdicht jack aan en een raar petje op bij een plechtigheid. Het weer was echter bar en boos, gisteren bij de herdenking van de moord op Johan en Cornelis de Witt. Gelukkig was er ondanks de wolkbreuk een aardig aantal dappere belangstellen. Wethouder Tanja de Jonge van Dordrecht hield een mooie en wijze toespraak, de jonge talentvolle Mila ter Schelde zong enkele fraaie liederen, mijn praatje viel het publiek niet tegen, geloof ik, en dichter Boike haalde in een vers de zweep over het Johan de Witt-gymnasium.

Na afloop had ik een leuk gesprek met enkele zeer in geschiedenis geïnteresseerde jongeren. Hoopgevend vond ik dat. Jammer dat mijn vak in het onderwijs al decennia lang in het verdomhoekje zit, maar daarover een andere keer. Tenslotte gaf ik nog een kort interview aan een filmploeg van het Dordrechts Museum, waar de gebroeders de Witt in de nabije toekomst in de schijnwerpers komen te staan.

Al met al een geslaagde herdenking, waarna ik fluks naar huis fietste om op te drogen. Dank aan organisator Ben Corino van Studio De Witt.

Foto: Ben Corino.

Door |2024-08-21T14:13:08+00:0021 augustus, 2024|Tags: , , |0 Reacties

Herdenking gebroeders De Witt

Aanstaande dinsdag, 20 augustus, vindt de jaarlijkse herdenking plaats van de moord op Johan en Cornelis de Witt in 1672 door de Haagse schutterij. Vanmorgen werd ik daarover gebeld door organisator Ben Corino. Of ik bereid was om spreker Mohammed Benzakour te vervangen, die verhinderd is.

Uiteraard ben ik dat. Als historicus kan ik wel het een en ander zeggen over deze tragische gebeurtenis uit de Nederlandse geschiedenis. Of ik die in het licht van de tegenwoordige tijd wil plaatsen, vroeg Ben. Hoewel je altijd buitengewoon moet oppassen met historische vergelijkingen, wil ik wel een poging wagen. Ik ga er dit weekeinde eens even goed over nadenken.

Ik begrijp dat wethouder Tanja de Jonge namens de gemeente spreekt. Wat het verdere programma is weet ik nog niet, dat zal vandaag of morgen wel in de lokale media bekend worden gemaakt. Het begint in ieder geval om 19.00u bij het standbeeld van de gebroeders De Witt op de Visbrug in Dordrecht. Ik hoop jullie daar te zien.

Door |2024-08-16T10:00:50+00:0016 augustus, 2024|Tags: , |0 Reacties

Curieus

Bobby Kinghe voetbalteam

Ik herinner me wel dat we in 1973 met de nog jonge stichting Bobby Kinghe een voetbalteam hadden dat meespeelde in een competitie tussen allerlei Dordtse organisaties die iets deden op cultureel of aanverwant gebied. Het kan ook zijn dat er enkele kroegenteams meededen, want ik herinner me ook een klinkende overwinning op dat van Sprankje Groen, ik meen 5-1. Ik maakte toen een eigen goal, wat me niet in dank werd afgenomen. Wat ik niet meer wist is dat er van zo’n wedstrijd eens een kort filmpje is opgenomen, dat door mijn goede vriend Han van Gorkom op MP4 is gezet. De kwaliteit is niet hoog, het screenshot daarom ook niet, maar de personen zijn nog wel herkenbaar. Het is waarschijnlijk rust, of de wedstrijd is net over, dat weet ik uiteraard niet meer. Ik sta hier als tweede van rechts te praten met een onbekende toeschouwer en Bep Schoor, de verloofde van Han. Curieus jezelf ineens te zien als langharige student van bijna 22, in een voetbaltenue. Dat laatste is misschien het meest curieuze van alles voor een dichtende schaker.

Door |2024-08-12T11:43:53+00:0011 augustus, 2024|Tags: , |0 Reacties

Komt dat horen!

Het is even zomer. Heerlijk. Het zwoele weer maakte zelfs de derde helft van de waardeloze wedstrijd Nederland-Oostenrijk op het terras van de Visser tot een genoegen. Vandaag wordt het nog ietsje warmer dan gisteren. Ik vind het prima, mijn limiet ligt zo’n beetje bij de vijfendertig graden boven nul, maar ik vraag me af hoeveel belangstellenden de verleidingen van het terras zullen trotseren om naar de presentatie te komen van de Keurbijbel, vanmiddag om 16.00u in de Dordtse openbare bibliotheek aan de Groenmarkt.

Aan mij zal het niet liggen. Ik ga met plezier de laatste hand leggen aan mijn verhaal, dat zal gaan over wat een Statenbijbel nu precies is, wat Dordrecht daarmee te maken heeft en hoe het komt dat de stad vanaf eind zestiende tot in de eerste helft van de zeventiende eeuw het centrum van de calvinistische boekdrukkerij was.

Ook in latere perioden kent Dordt, waar voor 1572 geen drukker te bekennen was, een aantal belangrijke boekdrukkers annex uitgevers, zoals de familie Van Braam, waarvan een dochter uiteindelijk trouwde met een telg uit een andere drukkersfamilie, Blussé. Tot begin twintigste eeuw was de firma Blussé & Van Braam actief in Dordt, zei het tenslotte uitsluitend als boekhandel aan het Scheffersplein. Als je denkt dat het vanmiddag over een saai onderwerp gaat, dan zit je geweldig fout, knoop dat maar even in je oren. Er is trouwens een borrel na. Prima met deze heerlijke temperaturen.

Door |2024-06-26T10:19:42+00:0026 juni, 2024|Tags: , , |0 Reacties

Grote Markt

Ik ben geboren en opgegroeid in de negentiende eeuwse schil. Geboren op de Vrieseweg, boven de poort naar de Blekershof en na een paar jaar verhuisd naar de kosterswoning van de Remonstrantse kerk aan de Cornelis de Wittstraat. Toen ik het ouderlijk huis uitging, in 1974, betrok ik een huisje in de Marcellus Schampersstraat en vierenveertig jaar geleden kocht ik het pand waar ik nu woon, in de Transvaalbuurt, maar tussendoor, van 1977 tot 1980 heb ik heel even op de Waag gewoond, met uitzicht op het lelijkste plein van West-Europa, de Grote Markt.

Hoewel het gebouw er van buiten niet uitzag (en uitziet) vonden mijn toenmalige vriendin en ik het best een aardig flatje. Een ruime keuken, drie kamers en een toilet apart van de badkamer, zodat je ’s morgens niet in de geuren van je partner je tanden hoefde te poetsen. De badkamer was voorzien van een lavet, een betonnen bak op ongeveer een meter hoogte van de grond, waar je in moest klimmen om te kunnen douchen. Bepaald onhandig als je lekker samen een stortbad wilde nemen, maar ideaal voor de amateurfotograaf die ik toen was. De badkamer had geen ramen, je legde een plank over het lavet en je kon naar hartelust afdrukken in je doka.

Die doka was een van de dingen die ik miste, toen ik in 1980 mijn huidige woning kocht en natuurlijk de aanwezigheid van Visser, de stamkroeg, om de hoek. Het zelf foto’s afdrukken heb ik toen snel opgegeven. De stamkroeg ben ik tot op de dag van vandaag trouw.

Door |2024-06-21T13:09:37+00:0021 juni, 2024|Tags: , |0 Reacties
Ga naar de bovenkant