Dordrecht

Geen goede combinatie

Zoals gewoonlijk heb ik de goede zorgen voor mijn huis overgedragen aan Elvira en ben ik voor even naar Thessaloniki gevlogen, waar ik ga uitrusten van enkele maanden noeste arbeid. Via het internet vernam ik dat in Nederland de herfst plotsklaps is ingetreden, maar wie denkt dat ik hier in een warm zonnetje zit kan ik vertellen dat het zwaar bewolkt is, al uren regent en ik in mijn pied-à-terre met het licht aan zit vanwege de duisternis. Hollands weer dus, maar het is nog wel boven de twintig graden.

Voor een van mijn laatste klusjes moest ik me weer eens verdiepen in het koloniaal verleden van Dordrecht. Dat was aanleiding om mijn kritiek op het boekje Slavernijverleden Dordrecht (deel 43 uit de serie Verhalen van Dordrecht) een beetje aan te scherpen. Activisme en de geschiedwetenschap vormen namelijk geen goede combinatie. Mijn opmerkingen vind je hier.

Door |2024-09-10T09:06:53+00:0010 september, 2024|Tags: , , |0 Reacties

Wolkbreuk

Nooit eerder sprak ik met een verondersteld waterdicht jack aan en een raar petje op bij een plechtigheid. Het weer was echter bar en boos, gisteren bij de herdenking van de moord op Johan en Cornelis de Witt. Gelukkig was er ondanks de wolkbreuk een aardig aantal dappere belangstellen. Wethouder Tanja de Jonge van Dordrecht hield een mooie en wijze toespraak, de jonge talentvolle Mila ter Schelde zong enkele fraaie liederen, mijn praatje viel het publiek niet tegen, geloof ik, en dichter Boike haalde in een vers de zweep over het Johan de Witt-gymnasium.

Na afloop had ik een leuk gesprek met enkele zeer in geschiedenis geïnteresseerde jongeren. Hoopgevend vond ik dat. Jammer dat mijn vak in het onderwijs al decennia lang in het verdomhoekje zit, maar daarover een andere keer. Tenslotte gaf ik nog een kort interview aan een filmploeg van het Dordrechts Museum, waar de gebroeders de Witt in de nabije toekomst in de schijnwerpers komen te staan.

Al met al een geslaagde herdenking, waarna ik fluks naar huis fietste om op te drogen. Dank aan organisator Ben Corino van Studio De Witt.

Foto: Ben Corino.

Door |2024-08-21T14:13:08+00:0021 augustus, 2024|Tags: , , |0 Reacties

Herdenking gebroeders De Witt

Aanstaande dinsdag, 20 augustus, vindt de jaarlijkse herdenking plaats van de moord op Johan en Cornelis de Witt in 1672 door de Haagse schutterij. Vanmorgen werd ik daarover gebeld door organisator Ben Corino. Of ik bereid was om spreker Mohammed Benzakour te vervangen, die verhinderd is.

Uiteraard ben ik dat. Als historicus kan ik wel het een en ander zeggen over deze tragische gebeurtenis uit de Nederlandse geschiedenis. Of ik die in het licht van de tegenwoordige tijd wil plaatsen, vroeg Ben. Hoewel je altijd buitengewoon moet oppassen met historische vergelijkingen, wil ik wel een poging wagen. Ik ga er dit weekeinde eens even goed over nadenken.

Ik begrijp dat wethouder Tanja de Jonge namens de gemeente spreekt. Wat het verdere programma is weet ik nog niet, dat zal vandaag of morgen wel in de lokale media bekend worden gemaakt. Het begint in ieder geval om 19.00u bij het standbeeld van de gebroeders De Witt op de Visbrug in Dordrecht. Ik hoop jullie daar te zien.

Door |2024-08-16T10:00:50+00:0016 augustus, 2024|Tags: , |0 Reacties

Curieus

Bobby Kinghe voetbalteam

Ik herinner me wel dat we in 1973 met de nog jonge stichting Bobby Kinghe een voetbalteam hadden dat meespeelde in een competitie tussen allerlei Dordtse organisaties die iets deden op cultureel of aanverwant gebied. Het kan ook zijn dat er enkele kroegenteams meededen, want ik herinner me ook een klinkende overwinning op dat van Sprankje Groen, ik meen 5-1. Ik maakte toen een eigen goal, wat me niet in dank werd afgenomen. Wat ik niet meer wist is dat er van zo’n wedstrijd eens een kort filmpje is opgenomen, dat door mijn goede vriend Han van Gorkom op MP4 is gezet. De kwaliteit is niet hoog, het screenshot daarom ook niet, maar de personen zijn nog wel herkenbaar. Het is waarschijnlijk rust, of de wedstrijd is net over, dat weet ik uiteraard niet meer. Ik sta hier als tweede van rechts te praten met een onbekende toeschouwer en Bep Schoor, de verloofde van Han. Curieus jezelf ineens te zien als langharige student van bijna 22, in een voetbaltenue. Dat laatste is misschien het meest curieuze van alles voor een dichtende schaker.

Door |2024-08-12T11:43:53+00:0011 augustus, 2024|Tags: , |0 Reacties

Komt dat horen!

Het is even zomer. Heerlijk. Het zwoele weer maakte zelfs de derde helft van de waardeloze wedstrijd Nederland-Oostenrijk op het terras van de Visser tot een genoegen. Vandaag wordt het nog ietsje warmer dan gisteren. Ik vind het prima, mijn limiet ligt zo’n beetje bij de vijfendertig graden boven nul, maar ik vraag me af hoeveel belangstellenden de verleidingen van het terras zullen trotseren om naar de presentatie te komen van de Keurbijbel, vanmiddag om 16.00u in de Dordtse openbare bibliotheek aan de Groenmarkt.

Aan mij zal het niet liggen. Ik ga met plezier de laatste hand leggen aan mijn verhaal, dat zal gaan over wat een Statenbijbel nu precies is, wat Dordrecht daarmee te maken heeft en hoe het komt dat de stad vanaf eind zestiende tot in de eerste helft van de zeventiende eeuw het centrum van de calvinistische boekdrukkerij was.

Ook in latere perioden kent Dordt, waar voor 1572 geen drukker te bekennen was, een aantal belangrijke boekdrukkers annex uitgevers, zoals de familie Van Braam, waarvan een dochter uiteindelijk trouwde met een telg uit een andere drukkersfamilie, Blussé. Tot begin twintigste eeuw was de firma Blussé & Van Braam actief in Dordt, zei het tenslotte uitsluitend als boekhandel aan het Scheffersplein. Als je denkt dat het vanmiddag over een saai onderwerp gaat, dan zit je geweldig fout, knoop dat maar even in je oren. Er is trouwens een borrel na. Prima met deze heerlijke temperaturen.

Door |2024-06-26T10:19:42+00:0026 juni, 2024|Tags: , , |0 Reacties

Grote Markt

Ik ben geboren en opgegroeid in de negentiende eeuwse schil. Geboren op de Vrieseweg, boven de poort naar de Blekershof en na een paar jaar verhuisd naar de kosterswoning van de Remonstrantse kerk aan de Cornelis de Wittstraat. Toen ik het ouderlijk huis uitging, in 1974, betrok ik een huisje in de Marcellus Schampersstraat en vierenveertig jaar geleden kocht ik het pand waar ik nu woon, in de Transvaalbuurt, maar tussendoor, van 1977 tot 1980 heb ik heel even op de Waag gewoond, met uitzicht op het lelijkste plein van West-Europa, de Grote Markt.

Hoewel het gebouw er van buiten niet uitzag (en uitziet) vonden mijn toenmalige vriendin en ik het best een aardig flatje. Een ruime keuken, drie kamers en een toilet apart van de badkamer, zodat je ’s morgens niet in de geuren van je partner je tanden hoefde te poetsen. De badkamer was voorzien van een lavet, een betonnen bak op ongeveer een meter hoogte van de grond, waar je in moest klimmen om te kunnen douchen. Bepaald onhandig als je lekker samen een stortbad wilde nemen, maar ideaal voor de amateurfotograaf die ik toen was. De badkamer had geen ramen, je legde een plank over het lavet en je kon naar hartelust afdrukken in je doka.

Die doka was een van de dingen die ik miste, toen ik in 1980 mijn huidige woning kocht en natuurlijk de aanwezigheid van Visser, de stamkroeg, om de hoek. Het zelf foto’s afdrukken heb ik toen snel opgegeven. De stamkroeg ben ik tot op de dag van vandaag trouw.

Door |2024-06-21T13:09:37+00:0021 juni, 2024|Tags: , |0 Reacties

Guilty pleasure

Zaterdag 8 juni was ik met vrienden bij Wantijpop, het grote, gratis popfestival dat ieder jaar in juni in Dordrecht plaatsvindt. Hoewel het weer fris was, we zitten in een vroege herfst, hadden we geluk dat het niet regende. Het was geweldig druk, ik denk de drukstbezochte editie tot nu toe. De krant sprak van een recordaantal bezoekers. Ondanks de enorme drukte zat de sfeer er goed in. Bij Claude stonden we vlak voor het podium, een waagstuk want ik wist niet of mijn rug het zou uithouden, maar bij verschillende nummers stond opa Klok lekker mee te swingen. Daarna moest ik wel even een plekkie zoeken om te zitten, maar al met al ging het goed. De PRF-behandeling die ik onlangs had aan een zenuwknoop lijkt vooralsnog goed aan te slaan.

Claude heeft wel veel jonge fans, viel me op. Vooral meisjes van een jaar of veertien, vijftien, die van alle nummers ook de (gedeeltelijk) Franse teksten vrolijk meezongen. Dat wordt veel Frans in het eindexamenpakket in de komende jaren, denk ik. Duits mag er wat mij betreft ook wel weer in, desnoods verplicht. Ik vind het iedere keer weer gênant als ik hoor dat Duitse toeristen in de stad Engels moeten spreken, omdat er in de horeca nauwelijks meer een jonge Dordtenaar is die Duits spreekt. Dan voel ik de verloedering van ons onderwijs door merg en been gaan. Nauwelijks iets weten van aardrijkskunde en geschiedenis, beroerd kunnen lezen en slechts matig Engels spreken, meer niet, en dan denken dat je wel even naar de universiteit kan.

Ik wil niet zeggen dat vroeger alles beter was, maar het onderwijs dat ik zelf heb genoten vanaf de havo-top van de Gemeentelijke Pedagogische Akademie (geweldige school met vooruitstrevende K in de naam, maar later door de gemeente verkwanseld aan Rotterdam) in ieder geval wel. Toen ik geschiedenis ging studeren kon je maar beter je talen kennen. Anders kwam je niet ver in de Griechische Geschichte van Erich Bayer en snapte je geen zak van de onvertaalde Franse citaten in de toenmalige editie van Herfsttij der Middeleeuwen van Johan Huizinga.

Het muzikale hoogtepunt van Wantijpop vond ik het optreden van Vera and the Sleepover Club. Die speelden op het Popcentralepodium, maar hadden wat mij betreft op het hoofdpodium mogen staan. Na dat optreden ben ik langzamerhand afgedropen naar huis, want men moet de goden niet verzoeken. In de buurt van dat podium verkochten ze trouwens goede patat. Een guily pleasure hoort er natuurlijk bij!

Foto: Lé Holshuijsen

Door |2024-06-10T14:40:45+00:0010 juni, 2024|Tags: , , |0 Reacties

Stoomtractie

Dit weekeinde was weer het tweejaarlijkse stoomfestival in Dordrecht. Ik vond het, ondanks het kwakkelweer, zoals altijd een geweldig evenement. Ik zit er letterlijk bovenop, want de stoomtrein die van station Dordrecht CS naar Baanhoek rijdt en vice versa, komt vlak langs mijn huis.

Dat doet me altijd denken aan mijn jonge jaren, als we op vakantie waren bij mijn oom en tante in Engeland. Achter hun huis was een park en vlak daarachter liep de spoorlijn van Liverpool naar Manchester. Tot 1968 reden er in het Verenigd Koninkrijk nog stoomtreinen en regelmatig deed ik met mijn neven aan train spotting. Ik heb wat van die machtige machines langs zien denderen en zelf ook nog regelmatig in zo’n stoomtrein gezeten. Als je ’s zomers door een tunnel reed moesten als de bliksem de ramen van het compartiment dicht, anders zat je onder de roet.

De locomotieven van de Dordtse stoomtrein zijn overigens niet in Engeland, maar in Duitsland gebouwd. Dat vernam ik van mijn collega Guus de Landtsheer, een expert op het gebied van treinen. Als je de machines goed onderhoudt, zijn ze bijna onverslijtbaar. Ik moet daar weleens aan denken als ik voor de zoveelste keer vertraging op het spoor heb wegens een kapotte trein die in de weg staat. Misschien moeten we gewoon weer terug naar de stoomtractie. Ik ben onmiddellijk voor. Ook omdat mijn Rotterdamse opa machinist was op een stoomlocomotief. Toen de NS in 1958 de laatste stoomlocomotief de deur uitdeed, nu ja, niet helemaal, de 3737 staat in het Spoorwegmuseum in Utrecht, was opa al een aantal jaren met pensioen, maar hij kwam vaak naar ons in Dordrecht (hij had als oud-machinist altijd vrij reizen eerste klas) met zijn prachtige verhalen over het spoor.

Ook de vlootschouw was weer indrukwekkend, ondanks de regen. ‘Het is maar water,’ zou mijn goede vriend Gerard zeggen, maar ik ben toch maar sneller dan anders een plekje in Costa d’Oro gaan zoeken. Gelukkig was het zaterdag en zondag gedeeltelijk droog, zodat ik zonder nat pak die prachtige schepen (ik kan er ook niets aan doen, maar mijn Dordtse opa was zeeman, ook altijd met geweldige verhalen) kon bewonderen en al die andere stoommachines die de Industriële Revolutie, de basis van onze moderne maatschappij, mogelijk maakten. Veel van de antieke bussen waren trouwens ook een feest der herkenning. Even terug naar vroeger tijden. Daar word ik als historicus gelukkig van.

Door |2024-05-27T12:15:56+00:0027 mei, 2024|Tags: , , |0 Reacties

Bevrijdingsdag

Een afwisselende bevrijdingsdag gehad. Ik werd gevraagd in te vallen voor een collega stadsgids. Dat werd een prettige wandeling met een groep Amerikanen. Aardige en belangstellende mensen. Zelfs het weer werkte mee. Daarna naar het terras van Visser gegaan, waar blueszanger en geweldige toetsenist Roel Spanjer optrad. Mooie muziek in een lekker zonnetje. ’s Morgens een stuk geschreven voor een liber amicorum, terwijl ik luisterde naar het onvolprezen radioprogramma Onvoltooid Verleden Tijd van de VPRO.

Met Ronald Peters Favier een programma gemaakt voor de presentatie van onze boeken in Visser op 22 mei om 17.00u. We houden het eenvoudig. We vertellen wat over de boeken en lezen voor uit eigen werk. Een kort en bondig optreden van vijftig minuten met een behoorlijke pauze ertussen. Daarna kunnen de boeken gekocht worden (ter plekke met enige korting) en eventueel gesigneerd. Uiteraard gaan we achteraf aan de borrel.

Deze week heb ik ook weer een boekenpraatje op het Kanaal van Kees gezet. Na een maand aan andere dingen te hebben besteed, heb ik die draad weer met plezier opgepakt.

Door |2024-05-06T11:15:38+00:006 mei, 2024|Tags: , , |0 Reacties

Volkomen natuurlijk – Εντελώς φυσικό

In het Wantijpark in Dordrecht, ik denk in 1980, tijdens muziekfestival Zomertuin de voorloper van Wantijpop. Op de voorgrond van links naar rechts mijn neef Geoffrey, mijn studiegenoot en vriend Peter en mijn toenmalige vriendin Marion. Alle drie jonger dan ik. Vierenveertig jaar later ben ik de enige van hen die nog in leven is. Op weg naar het ouder worden raak je steeds meer mensen kwijt. Het is volkomen natuurlijk, maar het blijft moeilijk te accepteren. ‘Het leven gaat door,’ hoor je dan. Dat is zo. ‘Big deal,’ zou Stella zeggen.

Στο Wantijpark στο Ντόρντρεχτ, νομίζω το 1980, κατά τη διάρκεια του μουσικό φεστιβάλ Zomertuin, του προκατόχου του Wantijpop. Σε πρώτο πλάνο, από αριστερά προς τα δεξιά, ο ξάδερφός μου ο Geoffrey, o συμφοιτητής και φίλος μου Peter και η κοπέλα μου τότε η Marion. Και οι τρεις μικρότεροι από εμένα. Σαράντα τέσσερα χρόνια μετά, είμαι ο μόνος από αυτούς που ζει ακόμα. Όσο μεγαλώνεις χάνεις όλο και περισσότερους ανθρώπους. Είναι απολύτως φυσικό, αλλά παραμένει δύσκολο να το αποδεχτεί κανείς. «Η ζωή συνεχίζεται», ακούς. Αυτό είναι αλήθεια. «Big deal!», θα έλεγε η Στέλλα.

Door |2024-04-25T08:26:45+00:0025 april, 2024|Tags: , |0 Reacties
Ga naar de bovenkant