Dordrecht

De Witt

Een van de mooie dingen van het internet is, dat ik in Griekenland gewoon naar OVT kan luisteren, dat geweldige programma op Radio1. Zojuist werd daar gesproken over de tentoonstelling De wereld van Johan de Witt, de grote staatsman uit de zeventiende eeuw. Deze week werd hij geopend in het Dordrechts Museum. Uiteraard, Johan de Witt en zijn broer Cornelis waren zonen van Dordrecht. Ze bezochten de Latijnse school in het voormalige clarissenklooster in de Nieuwstraat, waar nu stadsbrasserie en filmtheater De Witt zit.

De spreker was buitengewoon lovend over de tentoonstelling en de bijbehorende catalogus. Als ik binnenkort terug ben in Dordrecht ga ik hem snel bekijken. Johan de Witt was niet alleen een van de belangrijkste politici uit de zeventiende eeuw, maar ook een begaafd wiskundige. Zijn broer Cornelis stond een beetje in zijn schaduw, al had hij ook zijn verdiensten als burgemeester van Dordrecht, ruwaard van Putten, baljuw van de Beierlanden en gedeputeerde namens de Staten-Generaal bij de vloot. Hij was in die functie aanwezig bij de Tocht naar Chatham in 1667.

Ik vertel als stadsgids Engelse bezoekers altijd met enig genoegen dat de achtersteven van het Engelse vlaggeschip, de Royal Charles, bij die gelegenheid naar de Republiek gesleept, zich nog altijd in het Rijksmuseum bevindt. Dat doe ik bij het standbeeld van de gebroeders op de Visbrug, schuin tegenover het geboortehuis van mijn grootvader. Dat ik een groot deel van mijn jeugd in de Cornelis de Wittstraat woonde is dan weer geen onderdeel van het verhaal.

Foto: auteur

Door |2025-04-27T10:05:02+00:0027 april, 2025|Tags: , , |0 Reacties

Ben jij er bij op 18 mei?

Op 18 mei vindt de presentatie plaats van mijn boek Nazomer. Zoals de ondertitel ‘Zestig brieven aan Stella’ vermeldt, gaat het om een boek met brieven die ik schreef aan mijn in 2007 overleden vrouw. Ik publiceerde eerder twee boeken met brieven aan haar. Dit is het derde en laatste deel, hierna wil ik mij concentreren op mijn serie literaire dagboeken (waarvan reeds acht delen verschenen bij Uitgeverij Liverse) en op mijn historisch onderzoek.

De brieven in Nazomer spelen zich regelmatig in Griekenland af, waar ik een aantal malen per jaar verblijf. In het boek lever ik soms stevig commentaar op wat zich in de wereld en vooral in de Nederlandse samenleving afspeelt, zoals de ellende van de coronatijd. Ook haal ik herinneringen op en heb ik het over mijn favoriete auteurs, waaronder L.H Wiener, A.L. Snijders en Gerard Reve.

Tijdens de presentatie zal ik spreken over mijn fascinatie voor ego-literatuur en wordt het eerste (het ere-) exemplaar uitgereikt aan Ton Delemarre, voorvechter van de Dordtse cultuur, dichter en nog veel meer, die de bijeenkomst zal opluisteren met enkele van zijn gedichten. Daarna volgen fragmenten uit Nazomer, waarna ik het boek desgewenst zal signeren.

Een en ander vindt plaats in Visser’s Poffertjes, Groenmarkt 9 in Dordrecht. Aanvang 16.00u.

Over Het is er niet van gekomen, het eerste boek met brieven aan Stella schreef criticus Erick Kila in het Vrijzinnig Antwerps Tijdschrift: Klok heeÍt er een patent op om verleden en heden tot iets vanzelfsprekends samen te voegen. Dikdoenerij en drama zijn hem vreemd, zijn toon is luchtig. Hij verkent zijn innerlijk net zo gemakkelijk als bijvoorbeeld een drukke straat in Thessaloniki.

Door |2025-04-10T10:47:03+00:0010 april, 2025|Tags: , , , |0 Reacties

Emigrant

Warnaar, mijn trouwe lezers weten wie ik bedoel, is geëmigreerd naar een eiland in het Mediterrane zuiden. Daarom schrijf ik mijn miniaturen voorlopig even zelf. Het valt natuurlijk niemand op dat ze allemaal precies 250 woorden bevatten, een zelfopgelegde, onnodige restrictie die desalniettemin lekker schrijft. Aan het eind moet je puzzelen om op het juiste getal uit te komen en dat is leuk. Een heel enkele keer ga ik er overheen. Ik krijg altijd wel commentaar van iemand als ik voor de grap schrijf ‘baadt hij niet, hij schaadt ook niet’, maar als een stukje eens een keer 300 woorden heeft of, waarom niet? 282, dan hoor ik daar niemand over. Waarom zouden ze?

Het eiland van Warnaar geef ik niet prijs. Toeristen vind je er nauwelijks. Er is een klooster, er zijn enkele restaurants en er is een schilderachtige haven waar het altijd rustig is. Aan de einder zie je de contouren van andere eilanden. Ik ben ervan overtuigd dat Warnaar op een goede dag het Eiland van Dordrecht gaat missen en er naar terugkeert.

De schilder Jongkind (1819-1891) noemde Dordrecht ooit de mooiste stad van Nederland. Sindsdien heeft het gemeentebestuur er alles aan gedaan om die uitspraak te ontkrachten. Wat de Duitsers verwoestten in Rotterdam heeft het Dordtse stadsbestuur op eigen initiatief gedaan, zij het dat er geen doden bij zijn gevallen. Ondanks dat heeft de stad, voor mij is dat alles tussen de spoorlijnen en de rivier, een bijzondere, wat dorpse sfeer. Dat moet vooral zo blijven.

Door |2025-03-16T10:25:36+00:0016 maart, 2025|Tags: , |0 Reacties

Zwerftocht

Gisteren nog een keer naar Schilderachtig Dordrecht geweest in het Dordrechts Museum. Ik heb er al eens over geschreven op Via078. Een heerlijke tentoonstelling, een aangename wandeling door mijn stad, door Jongkind in zijn tijd de mooiste van Holland genoemd. Na afloop kocht ik De schilders van Dordrecht, het fraaie boek van Sander Paarlberg en Pim Arts. Dat maakte de zwerftocht door het Dordtse verleden compleet. Ik kwam een verrassing tegen: een tekening door Lucebert van het geboortehuis van mijn grootvader, het huidige Centre Ville. Dat zelfde pand staat op een foto uit 1935, met een grote reclame voor het teloor gegane Dordtse Sleutelbier op het dak.

Met op de achtergrond Franse liederen, in het kader van de tentoonstelling Liberté, nam ik ruim de tijd om het boek door te bladeren in de serre van Art & Dining het museumrestaurant. Het was genieten, maar het stemde me ook een beetje melancholiek. Zoveel moois is uit Dordrecht verdwenen door sloop en lelijke nieuwbouw, waarbij uitzonderlijk weinig respect is getoond voor de geschiedenis van de stad.

Met alle waardering voor het werk van Paarlberg en Arts vind ik het jammer dat 1220 weer opduikt als jaar van de Dordtse stadsrechten. Dat is toch echt achterhaald. Vaststaat dat Dordrecht als stad ouder is en dat het eerste stadsrecht vermoedelijk dateert van net voor 1200. Ook de omstreden bewering dat op de statenvergadering van 1572 de basis werd gelegd voor de vrijheid van godsdienst kwam ik tegen. Ik heb er maar snel overheen gelezen.

Door |2025-03-10T11:15:35+00:0010 maart, 2025|Tags: , , |0 Reacties

Negen en vijftig maandagen

Gisteren het laatste Boekenpraatje van het jaar 2024 opgenomen en op mijn Youtubekanaal gezet. Ik was uitgenodigd om ’s avonds bij vrienden in Dubbeldam te eten. Lang getwijfeld of ik op de fiets zou gaan of de bus zou nemen en een taxi terug, want buslijn 2 houdt er om zeven uur ’s avonds mee op. Dan moet je maar zien hoe je in het centrum van Dordrecht komt.

Het werd de fiets. Het eten was heerlijk, de avond ontzettend gezellig, maar de rit terug vanwege de mist en de lage temperatuur (2 graden) nogal ijzig. Soms betreur ik dat ik de auto de deur uit heb gedaan, maar ja, dan kun je weer niet drinken.

Vandaag heb ik de laatste stadswandeling van dit jaar. Het is nog steeds nevelig, dus windstil. Het is een Engelstalige wandeling. Ik heb er zin in, maar de voorspelde motregen moet nog maar even wegblijven. We hebben genoeg goor weer gehad in december. Nu op naar januari en februari. Misschien wel de vreselijkste maanden van het jaar. Negen en vijftig maandagen achter elkaar en zonder kerstverlichting.

Foto: Marieke van Leeuwen

Door |2025-01-01T18:25:18+00:0028 december, 2024|Tags: , |0 Reacties

Dordrecht stad van duizenden verhalen

Het is een drukke maand in Dordrecht. Rond kerst bezoeken enkele duizenden toeristen, voornamelijk uit de Verenigde Staten de stad. Als stadsgids voor Ontdek Dordrecht leid ik ze graag rond. Als historicus vind ik het geweldig om over mijn stad te vertellen. Dordrecht, stad van duizend verhalen. Ik vind het ook fijn om weer eens veel Engels te spreken, de taal waarin ik in mijn laatste tien onderwijsjaren lesgaf.

Toch had ik deze week een dipje. Dat kwam niet door het slechte weer, een beetje water daar kan ik wel tegen, maar donderdag voelde ik me van de een op de andere minuut beroerd en bleek ik 37.9 verhoging te hebben. Ik ben maar een dagje op bed gaan liggen, want donderdag hoefde ik niet te gidsen. Gisteren was de verhoging voorbij en ging ik weer op pad. Het werd een erg leuke stadswandeling, die me veel energie gaf. Vanmorgen stond ik geheel fit op en zo dadelijk ga ik weer fijn op stap.

Foto: Roger Malschaert

Door |2024-12-07T10:16:57+00:007 december, 2024|Tags: |0 Reacties

Geen goede combinatie

Zoals gewoonlijk heb ik de goede zorgen voor mijn huis overgedragen aan Elvira en ben ik voor even naar Thessaloniki gevlogen, waar ik ga uitrusten van enkele maanden noeste arbeid. Via het internet vernam ik dat in Nederland de herfst plotsklaps is ingetreden, maar wie denkt dat ik hier in een warm zonnetje zit kan ik vertellen dat het zwaar bewolkt is, al uren regent en ik in mijn pied-à-terre met het licht aan zit vanwege de duisternis. Hollands weer dus, maar het is nog wel boven de twintig graden.

Voor een van mijn laatste klusjes moest ik me weer eens verdiepen in het koloniaal verleden van Dordrecht. Dat was aanleiding om mijn kritiek op het boekje Slavernijverleden Dordrecht (deel 43 uit de serie Verhalen van Dordrecht) een beetje aan te scherpen. Activisme en de geschiedwetenschap vormen namelijk geen goede combinatie. Mijn opmerkingen vind je hier.

Door |2024-09-10T09:06:53+00:0010 september, 2024|Tags: , , |0 Reacties

Wolkbreuk

Nooit eerder sprak ik met een verondersteld waterdicht jack aan en een raar petje op bij een plechtigheid. Het weer was echter bar en boos, gisteren bij de herdenking van de moord op Johan en Cornelis de Witt. Gelukkig was er ondanks de wolkbreuk een aardig aantal dappere belangstellen. Wethouder Tanja de Jonge van Dordrecht hield een mooie en wijze toespraak, de jonge talentvolle Mila ter Schelde zong enkele fraaie liederen, mijn praatje viel het publiek niet tegen, geloof ik, en dichter Boike haalde in een vers de zweep over het Johan de Witt-gymnasium.

Na afloop had ik een leuk gesprek met enkele zeer in geschiedenis geïnteresseerde jongeren. Hoopgevend vond ik dat. Jammer dat mijn vak in het onderwijs al decennia lang in het verdomhoekje zit, maar daarover een andere keer. Tenslotte gaf ik nog een kort interview aan een filmploeg van het Dordrechts Museum, waar de gebroeders de Witt in de nabije toekomst in de schijnwerpers komen te staan.

Al met al een geslaagde herdenking, waarna ik fluks naar huis fietste om op te drogen. Dank aan organisator Ben Corino van Studio De Witt.

Foto: Ben Corino.

Door |2024-08-21T14:13:08+00:0021 augustus, 2024|Tags: , , |0 Reacties

Herdenking gebroeders De Witt

Aanstaande dinsdag, 20 augustus, vindt de jaarlijkse herdenking plaats van de moord op Johan en Cornelis de Witt in 1672 door de Haagse schutterij. Vanmorgen werd ik daarover gebeld door organisator Ben Corino. Of ik bereid was om spreker Mohammed Benzakour te vervangen, die verhinderd is.

Uiteraard ben ik dat. Als historicus kan ik wel het een en ander zeggen over deze tragische gebeurtenis uit de Nederlandse geschiedenis. Of ik die in het licht van de tegenwoordige tijd wil plaatsen, vroeg Ben. Hoewel je altijd buitengewoon moet oppassen met historische vergelijkingen, wil ik wel een poging wagen. Ik ga er dit weekeinde eens even goed over nadenken.

Ik begrijp dat wethouder Tanja de Jonge namens de gemeente spreekt. Wat het verdere programma is weet ik nog niet, dat zal vandaag of morgen wel in de lokale media bekend worden gemaakt. Het begint in ieder geval om 19.00u bij het standbeeld van de gebroeders De Witt op de Visbrug in Dordrecht. Ik hoop jullie daar te zien.

Door |2024-08-16T10:00:50+00:0016 augustus, 2024|Tags: , |0 Reacties

Curieus

Bobby Kinghe voetbalteam

Ik herinner me wel dat we in 1973 met de nog jonge stichting Bobby Kinghe een voetbalteam hadden dat meespeelde in een competitie tussen allerlei Dordtse organisaties die iets deden op cultureel of aanverwant gebied. Het kan ook zijn dat er enkele kroegenteams meededen, want ik herinner me ook een klinkende overwinning op dat van Sprankje Groen, ik meen 5-1. Ik maakte toen een eigen goal, wat me niet in dank werd afgenomen. Wat ik niet meer wist is dat er van zo’n wedstrijd eens een kort filmpje is opgenomen, dat door mijn goede vriend Han van Gorkom op MP4 is gezet. De kwaliteit is niet hoog, het screenshot daarom ook niet, maar de personen zijn nog wel herkenbaar. Het is waarschijnlijk rust, of de wedstrijd is net over, dat weet ik uiteraard niet meer. Ik sta hier als tweede van rechts te praten met een onbekende toeschouwer en Bep Schoor, de verloofde van Han. Curieus jezelf ineens te zien als langharige student van bijna 22, in een voetbaltenue. Dat laatste is misschien het meest curieuze van alles voor een dichtende schaker.

Door |2024-08-12T11:43:53+00:0011 augustus, 2024|Tags: , |0 Reacties
Ga naar de bovenkant