Blog van Kees

8 06, 2025

Uitje naar Dickens

Door |2025-06-08T10:06:44+00:008 juni, 2025|Tags: , , |0 Reacties

Gisteren ben ik naar de bijeenkomst van de Haarlem Branch van The Dickens Fellowship geweest. In Haarlem in het Wapen van Kennemerland, een aangename uitspanning aan de rand van de stad. Voor drie tientjes brengt een taxichauffeur je er heen, als je maar lang genoeg wacht bij het station, want daar was op deze zaterdagmiddag geen taxi te bekennen. Omdat ik geen zin had om eindeloos te wachten op vervoer dat wel of niet komt, heb ik maar naar de mobiel gegrepen en dat bracht na een minuut of tien soelaas. De chauffeur had er eerder kunnen zijn, maar hij dacht dat ik voor het station stond, in plaats van bij de officiële taxistandplaats.

Merkwaardig volk die Haarlemmers, nog wat in de war door 1574, vermoed ik. Ze spreken er overigens keurig Nederlands. Naar verluidt werd ooit het Haarlems accent gekozen als standaard Nederlands. Een goede beslissing, je moet er toch niet aan denken dat voor het Amsterdams was gekozen, maar dit terzijde.

Een prominent lid van de Haarlem Branch, drs. J.C. van Kessel, hield een lezing over ‘J.B. van Amerongen, schakel tussen Coenen en Bomans’. Een interessante figuur, die J.B. van Amerongen. Leraar Engels en uiteindelijk gepromoveerd op het proefschrift The actor in Dickens. Van Amerongen, Dickenskenner en later ook nog populair voordrachtskunstenaar, komt niet voor in Vleugelman, de biografie van Bomans, in tegenstelling tot andere Dickenskenners. Dat was een punt van kritiek door de spreker. Zo leert men nog eens iets.

Na de lezing was er de traditionele borrel, gevolgd door een uitstekend diner. Daarna moet je dan met de trein terug naar Dordrecht. In de trein heen las ik in A Tale of Two Cities van Dickens, ons book of study van dit jaar. Tijdens de terugweg ging dat moeilijk. Ik reis altijd eerste klas, daar betaal ik extra voor, iets wat veel lompe medepassagiers ontgaat. Ik zat in de stiltecoupé, op de eerste verdieping, zeg maar, want de eerste klas beneden was gevuld met een roedel luidruchtige jongeren, zo luidruchtig dat het boven doordreunde. Ze stapten pas uit op Rotterdam centraal. We waren nog niet bij Blaak of twee conducteurs kwamen de vervoersbewijzen controleren. Ik dacht daar iets van, maar ze waren wel bijzonder vriendelijk.

3 06, 2025

Ego-literatuur: de cirkel rond

Door |2025-06-03T08:38:33+00:003 juni, 2025|Tags: , , , |0 Reacties

Nu Nazomer. Zestig brieven aan Stella is verschenen, werk ik verder aan deel IX van mijn serie literaire dagboeken. Dit deel gaat over de jaren 1989-1990. Inmiddels zijn we ruim vijfendertig jaar verder en opnieuw merk ik wat een vreemd en onbetrouwbaar mechanisme het geheugen is.

De basis voor het literair dagboek zijn mijn dagboekaantekeningen uit die tijd. Daarin kom ik veel bekends tegen, maar ook een aantal verrassingen. Zo herinner ik me wel een reünie uit 2007 van de lagere school in Hendrik-Ido-Ambacht waar ik van 1974 tot 1977 als onderwijzer werkte, maar niet dat er ook op zaterdag 23 september 1989 zo’n bijeenkomst was, waar ik het kennelijk bijzonder naar mijn zin had. Wat ik me dan weer wel herinner is de kampeerweek in augustus 1989 op de camping van de Aristotelesuniversiteit van Thessaloniki in Posidi op het schiereiland Kassandra. Daar kwam ik vandaan met een opgezwollen, pijnlijke enkel vanwege de dazen.

Het zal nog even duren voor het manuscript gereed is, maar ik ben benieuwd wat voor verdraaiingen of kronkels van mijn geheugen ik nog ga ontdekken. Het is een bekend feit dat het geheugen nogal selectief en onnauwkeurig is. Dat pleit tegen het hechten van al te veel waarde aan mondelinge geschiedenis, in goed Nederlands ook wel oral history genoemd. Daar kun je alleen maar belang aan hechten als de beweringen worden ondersteund door documenten. Bijvoorbeeld brieven of dagboeken, waarmee de cirkel rond is. Daarom vind ik het zo leuk dat de Dordtse boekenmarkt, op 6 juli 2025, in het teken staat van de ego-literatuur en dat ik daar ook een bijdrage aan mag leveren.

Foto: dichteres Stella Timonidou op de Dordtse boekenmarkt (© Kees Klok)

26 05, 2025

Onder de indruk

Door |2025-05-26T09:21:12+00:0026 mei, 2025|Tags: , |0 Reacties

Twee jaar geleden slaagde mijn goede vriendin Lé Holshuijsen met vlag en wimpel aan de kunstacademie van Arendonk. Zij was een van de weinigen die zich op grond van haar talent nog twee jaar aan het instituut verder mocht specialiseren. Gisteren maakten we een uitstapje naar Arendonk, waar ter afsluiting van de specialisatie een groepstentoonstelling werd gehouden.

Na een rit door het fraaie landschap van de Kempen kwamen wij ter plekke, zoals de Hermandad altijd plastisch vermeldt. We troffen een veelzijdige expositie met werk van hoge kwaliteit, een enkele uitzondering daargelaten. Het werk van Lé sprong direct in het oog, het was wat mij betreft het hoogtepunt van de tentoonstelling, al zullen sommige lezers misschien denken dat ik bevooroordeeld ben, want ze is een vriendin en bovendien oud-leerlinge. Jammer voor die lezers. Door mijn degelijke opleiding tot historicus aan de School voor Taal- en Letterkunde in Den Haag en de Universiteit Utrecht, ben ik ook in dit geval tot afstandelijk en neutraal oordelen in staat. Ik heb bovendien als bijvak kunstgeschiedenis gedaan, wat eveneens mijn blik beïnvloedt. Een bijvak dat mij ooit werd afgeraden, want ‘sociaal-economische geschiedenis is toch veel belangrijker?’ maar waaruit ik mijn leven lang al veel genoegen put.

Kortom, ik heb in Arendonk genoten en vooral van het werk van Lé, van wie ik thuis ook een prachtig schilderij heb hangen. Ik hoop dat we nog veel van haar zullen horen en vooral: zullen zien!

22 05, 2025

Geslaagde boekpresentatie

Door |2025-05-22T11:03:57+00:0022 mei, 2025|Tags: , |0 Reacties

Wat moet dat worden, dacht ik, toen ik hoorde dat gelijktijdig met de presentatie van mijn nieuwe boek, Nazomer, zestig brieven aan Stella, een demonstratie zou plaatsvinden in Den Haag tegen de mensenrechtenschendingen en schendingen van het internationaal recht door Israel. Daar zou beslist een aantal van mijn trouwe lezers naartoe gaan. Dat klopte, maar desondanks was de presentatie een succes.

Visser was goed gevuld, Ton Delemarre, die het ere-exemplaar ontving, sprak mooie woorden en las ontroerende gedichten voor zijn overleden vrouw Ada voor. Het praatje waarin ik uitlegde wat me zo fascineert aan ego-literatuur bleek bij het publiek in de smaak te vallen, evenals de Brief die ik voorlas.

Het boek werd na afloop goed verkocht en ik heb lang zitten signeren. Daarna volgde, zoals gebruikelijk, een gezellige nazit, die duurde tot het in Visser ‘laatste ronde’ was. Kortom ik mag tevreden zijn. Wel heb ik, gezien het aantal reserveringen, onmiddellijk een voorraadje boeken bijbesteld, al is het voor wie het nog niet heeft gemakkelijker om direct via deze link te bestellen of bij de boekhandel, dat scheelt een paar euro verzendkosten en dan ben je ook gevrijwaard van de grillen van Post.nl.

Foto’s: Lé Holshuijsen

15 05, 2025

Doodvermoeiend

Door |2025-05-15T13:04:59+00:0015 mei, 2025|Tags: , |0 Reacties

Ergens zijn is een ding, er naartoe reizen is een ander. Ook al verliep de terugreis naar Nederland gisteren vrijwel vlekkeloos, het was toch weer een doodvermoeiende dag. Het gedoe begon al de avond tevoren met het inpakken van de koffer. Niets vergeten? Kan alles er eigenlijk wel in? Hoe voorkom ik dat die fles drank onderweg niet breekt? Je weet hoe ze op zo’n vliegveld met koffers omgaan. Het betere gooi en smijtwerk.

’s Morgens te vroeg naar het vliegveld natuurlijk, want je weet niet of er files zijn en het is vanuit het centrum van Athene bijna een uur rijden. Ik had de metro kunnen nemen, maar met die koffer en mijn rugproblemen kijk ik wel uit. Opgelucht zag ik de taxi al tien minuten voor de afgesproken tijd in de straat staan. Inchecken en controle gingen snel. Voorgangers haalden hun laptop uit de handbagage, maar mij werd niets gevraagd. Ik liet hem zitten en hij gleed moeiteloos door de scanner. Het flesje ontsmettingsmiddel dat sinds corona in het zijvak van mijn rugzak zit, heeft nog nooit een reactie opgeleverd. Nu ook niet.

Bij het opstaan enige paniek. Ik kon mijn bril nergens vinden. Uiteindelijk bleek die in bed te liggen en heb ik er waarschijnlijk op geslapen, al mankeerde hij niets. Een klein wonder. De piloot riep om dat we over Thessaloniki vlogen, maar door die bril zag ik dat het Athos was, de heilige berg met zijn kloosters. Ik heb niet aangeklopt om hem te verbeteren.

12 05, 2025

Tot zondag!

Door |2025-05-12T09:47:03+00:0012 mei, 2025|Tags: , , |0 Reacties

Gisteren kennisgemaakt met Alexandros, het jongste lid van de familie. Een levendig, vrolijk ventje dat heel slim uit zijn ogen kijkt. Dat zie je na zes maanden al. Voor de kennismaking moest ik naar Athene. Met het vliegtuig is dat twintig minuten vliegen vanaf Syros, maar in tegenstelling tot mijn heenreis, was het toestel vertraagd. Een half uur werd op het vliegveld omgeroepen. Dat werd een uur. Ach, vooruit, we waren toch nog vroeg genoeg in Athene om er een mooie avond van te maken. Ik had ook de boot kunnen nemen, ik houd van varen, maar ik heb te veel chaotische taferelen in de haven van Piraeus gezien om daar aan te beginnen.

Ik blijf maar twee dagen in Athene. Genoeg voor familiebezoek, het afgeven van een boek bij het Nederlands Instituut en een maaltijd in het iconische Zorbas. Daarna roept Dordrecht, waar aanstaande zondag om 16.00u in Visser op de Groenmarkt 9 mijn boek Nazomer. Zestig brieven aan Stella wordt gepresenteerd. Ik hoop jullie daar te zien. Het belooft mooi weer te worden, dus de nazit kunnen we doen op het terras.

Screenshot

In dat boek zit behoorlijk wat Griekenland, zelfs het voorplat is Grieks. Flink wat Dordrecht trouwens ook en daartussen allerlei spannends. Het ere-exemplaar wordt uitgereikt aan dichter en boegbeeld van de Dordtse cultuur Ton Delemarre, die enkele gedichten voordraagt. Je krijgt er ook gratis en voor niks een praatje over ego-literatuur bij en uiteraard is het boek te koop. Het wordt een mooie middag, reken maar!

9 05, 2025

Witte rook

Door |2025-05-09T10:03:29+00:009 mei, 2025|Tags: , , |0 Reacties

Ongeveer vijfendertig minuten varen vanaf Ermoupolis ligt het eiland Tinos. Een bedevaartsoord. Op Maria Hemelvaart (en misschien ook wel op andere dagen, daar wil ik vanaf zijn) kun je daar gelovigen zien die op hun knieën de helling opkruipen naar de Panagia Evangelistria om te gaan bidden. Waar vroomheid al niet toe kan leiden.

Voor de kruipende gelovigen heeft Onze Lieve Heer voorzien in een soort tapijt langs het trottoir, maar toen wij naar boven liepen was er niemand te zien. Wel was het onverwacht warm. De telefoon (waar zouden we zijn zonder het magische ding?) verkondigde dat het die dag maximaal drieëntwintig graden zou worden, maar daar kon je er nog wel een paar bij optellen. Veel schaduw was er niet, langs de weg stond een handvol schamele boompjes te verdrogen, kennelijk vielen die bij OLH niet erg in de smaak. Onderweg zagen we veel winkeltjes met relirommel, zoals in ieder bedevaartsoord.

Volgens de overlevering is de kerk gebouwd op de plek waar de maagd Maria aan een non de plaats van een verborgen icoon wees. Heilige plaatsen hebben vrijwel altijd een fraai verhaal te vertellen. Het is in ieder geval een indrukwekkend complex, dat de moeite waard is om te bezoeken. Veel tijd konden we niet doorbrengen op Tinos, want de veerboot zou ons op zijn retour van Mikonos oppikken om terug te gaan naar Syros. Aan boord hoorden we dat er een nieuwe paus was gekozen, Leo XIV. Er kwam zelfs even witte rook uit de scheepsschoorsteen.

7 05, 2025

Op de vlucht

Door |2025-05-07T08:46:25+00:007 mei, 2025|Tags: , , |0 Reacties

Het was vroeg opstaan, gisteren. Ik moest om vier uur op om het eerste vliegtuig van Thessaloniki naar Athene te nemen om daar mijn vlucht naar Syros te halen. De taxi stond me precies op tijd op te wachten, de weg naar het vliegveld, eerder deels gesloten wegens werkzaamheden, was open en de vluchten waren op tijd. Om half elf begroette ik mijn vriendinnen Anke en Lienke op het vliegveld(je) van Syros en een klein half uur later arriveerden we bij mijn hotel.

Wat ouder maar sfeervol met een mooie binnentuin en een kamer aan de rustige achterzijde. Dus geen geraas van denderende motoren die Griekenland soms zo onaangenaam maken. Tijdens de vlucht Athene-Syros zat ik naast een Amerikaanse, een ‘mental coach’ uit Chicago. Ze reisde door Griekenland, maar had zich, laat ik het voorzichtig zeggen, qua kennis niet heel erg op de reis voorbereid. De korte vlucht leek nog korter door alle antwoorden die ik op haar vragen heb gegeven. Over Trump hebben we het maar niet gehad. Die weet waarschijnlijk ook niet wat de Cycladen zijn en waar de Egeïsche Zee ligt.

Nadat ik me in mijn kamer had geïnstalleerd nam ik een verkwikkend stortbad en daarna een tsipouro in de aangename hotelbar met uitzicht op de haven van Ermoupolis en het eiland Tinos. Vervolgens bracht ik de middag door bij Anke en Lienke in Ano Syros, hoog op een heuvel, met een magistraal panorama. Jammer van die smerige en lawaaierige scheepswerf midden in de haven van Ermoupolis.

3 05, 2025

Ioannina

Door |2025-05-03T20:56:57+00:003 mei, 2025|Tags: , , , |0 Reacties

Het was wel een rit van ongeveer de afstand Groningen – Maastricht en vice versa, met onderweg een schier ontelbaar aantal tunnels dwars door de bergen, maar het was de moeite waard. Het is altijd bijzonder om een Griekse bruiloft mee te maken en dat was ook dit keer weer het geval. De zoon van een van onze vrienden ging trouwen en nog wel in de hoofdstad van Epirus, Ioannina, ooit de zetel van de wereldvermaarde Ali Pasja (1740-1822).

De avond voor de trouwerij aten we met een gezelschap oude vrienden in een restaurant in het hart van de stad, dichtbij het meer van Ioannina. In dat meer ligt een eilandje, waar ik zevenendertig jaar geleden met Stella overnachtte. Ik herinner me dat we ’s morgens vroeg door rondscharrelende kippen werden gewekt.

Tijdens de plechtigheid in de kerk moest ik terugdenken aan onze eigen trouwerij, in de Agia Sofia in Thessaloniki. Eigenlijk had Stella hier ook moeten zijn, bedacht ik, en ze was er in feite ook, want al die mensen waarmee ik een dag eerder uit eten was, waren ook haar vrienden en soms ook collega’s. Toen Stella overleed was de bruidegom een jongetje van twaalf.

Onderweg naar de kerk stuitten we op een pappas wiens accu was leeggelopen. We konden hem met startkabels weer op weg helpen, we moesten daarvoor alleen even de straat blokkeren, maar dat is in Griekenland schering en inslag waar niemand van opkijkt. De priester kon snel weer verder, het feest was zeer geslaagd.

27 04, 2025

De Witt

Door |2025-04-27T10:05:02+00:0027 april, 2025|Tags: , , |0 Reacties

Een van de mooie dingen van het internet is, dat ik in Griekenland gewoon naar OVT kan luisteren, dat geweldige programma op Radio1. Zojuist werd daar gesproken over de tentoonstelling De wereld van Johan de Witt, de grote staatsman uit de zeventiende eeuw. Deze week werd hij geopend in het Dordrechts Museum. Uiteraard, Johan de Witt en zijn broer Cornelis waren zonen van Dordrecht. Ze bezochten de Latijnse school in het voormalige clarissenklooster in de Nieuwstraat, waar nu stadsbrasserie en filmtheater De Witt zit.

De spreker was buitengewoon lovend over de tentoonstelling en de bijbehorende catalogus. Als ik binnenkort terug ben in Dordrecht ga ik hem snel bekijken. Johan de Witt was niet alleen een van de belangrijkste politici uit de zeventiende eeuw, maar ook een begaafd wiskundige. Zijn broer Cornelis stond een beetje in zijn schaduw, al had hij ook zijn verdiensten als burgemeester van Dordrecht, ruwaard van Putten, baljuw van de Beierlanden en gedeputeerde namens de Staten-Generaal bij de vloot. Hij was in die functie aanwezig bij de Tocht naar Chatham in 1667.

Ik vertel als stadsgids Engelse bezoekers altijd met enig genoegen dat de achtersteven van het Engelse vlaggeschip, de Royal Charles, bij die gelegenheid naar de Republiek gesleept, zich nog altijd in het Rijksmuseum bevindt. Dat doe ik bij het standbeeld van de gebroeders op de Visbrug, schuin tegenover het geboortehuis van mijn grootvader. Dat ik een groot deel van mijn jeugd in de Cornelis de Wittstraat woonde is dan weer geen onderdeel van het verhaal.

Foto: auteur

Ga naar de bovenkant