geschiedenis

Zomertijd

De stad is bij een zonnetje en milde temperaturen ineens een stuk levendiger en gezelliger dan normaal. Jammer van de ‘wintertijd’, zodat de avonden nog iets te kort zijn, maar ik heb begrepen dat we eind maart weer van die onzin af zijn. Laten we vooral vasthouden aan de zomertijd. Bij mij in de keuken is het het hele jaar zomertijd want ik ben te lui om die klok te verzetten. Ik heb daar gisteren weer een broodje gebakken. Ik bak al jaren mijn eigen brood, dat heb ik overgenomen van Stella. In tegenstelling tot de twee recente visschotels heb ik nog nooit een brood laten verbranden.

Het kroegcollege, gisteravond, ging goed. Een bijna volle zaal, ondanks dat het oorspronkelijke college van Marlisa den Hartog uitgesteld moest worden wegens ziekte. Omdat enkele vaste bezoekers verhinderd waren, heb ik het opgenomen. Dat is visueel uitgedraaid op een ramp, maar ondanks mijn verblijf in de schaduwen was ik goed te horen. Ik ga op zoek naar een filmlamp. Inmiddels staat de opname op mijn Youtubekanaal.

Op weg naar het kroegcollege heb ik Verlicht en vilein. Een biografie van achttiende-eeuws Nederland van Marleen de Vries opgehaald. Ik had het een paar dagen geleden besteld bij Vos & Van der Leer. Het woord vooraf en de inleiding zijn al veelbelovend, maar eerst moet ik De wentelende eeuw van Niek van Sas uitlezen en dan ligt er ook nog Reuring en rebellie. Dordrecht in de patriottentijd 1780-1795. Alles op zijn tijd zullen we maar zeggen.

Door |2025-03-07T15:25:13+00:007 maart, 2025|Tags: , , |0 Reacties

Peanuts

De donkere dagen voor kerst, of tegenwoordig vooral de gore regendagen voor kerst: ik ben ze helemaal zat. Gelukkig heb ik een waterdichte jas, een zonnig humeur en een open haard. Gisteren is de schoorsteenveger geweest, dus die haard kan weer volop aan. Voor de activisten die bij een open haard vlekken in de nek krijgen: ik stook paraffineblokken die niet of nauwelijks vervuiling opleveren, want ik ben te lui om hout te hakken.

Ik heb dit jaar geen boom opgetuigd. Ik had er de energie niet voor, maar we branden wel extra kaarsen. Dat schijnt ook al slecht te zijn, net als drank, roken en foute grapjes over vrouwen. Het zal wel, het is tenslotte peanuts vergeleken met wat er voor verschrikkelijks in de wereld gebeurt. Ik vind het allemaal heel erg, maar ik kan er weinig aan veranderen, daarom trek ik me tevreden terug in de achttiende eeuw. Een geweldige tijd, tenminste, als je vermogend was en kerngezond.

Van de Boven Ons Gestelde Autoriteiten moeten we een noodpakket in huis halen. Je weet maar nooit of de dijk doorbreekt, of Putin op de knop drukt of dat Israel Den Haag binnenvalt om de opgepakte Netanyahu van het Strafhof te bevrijden. Zelf dacht ik eigenlijk meer aan een kerstpakket.

Door |2024-12-24T11:51:36+00:0024 december, 2024|Tags: , |0 Reacties

Culloden

De afgelopen twee weken heb ik tussen alle drukke bedrijven door naar een aantal afleveringen van Outlander gekeken. Historische fictie, waarin een verpleegster net na de Tweede Wereldoorlog door aanraking van een menhir in het Schotland van de achttiende eeuw terechtkomt. In de tijd van de inval door Bonnie Prince Charlie, ofwel Charles Edward Stuart (1720-1788). Hij leidde in 1745 de opstand van Schotse aanhangers van het huis Stuart, die de vader van Edward op de troon van Schotland, Engeland en Ierland wilden, in plaats van George II van Hannover. Als het gelukt was, zou er toen al sprake zijn geweest van koning Charles III.

Het avontuur mislukte, de Schotten werden bij Culloden vernietigend verslagen, waarmee de kans dat er ooit weer een Stuart zou regeren definitief van de baan was. Voor zover ik hem heb gezien, ik ben pas aan het einde van het tweede seizoen en er komen er nog vijf, is het een prachtig verfilmde serie, hoe onwaarschijnlijk het verhaal ook is. Er speelt een Nederlandse actrice in mee, Lotte Verbeek, in de rol van Geillis Duncan. Ze spreekt, voor zover ik dat kan beoordelen, met een vlekkeloos Schots accent.

Na Culloden brak een dieptepunt aan in de Schotse geschiedenis. De Highland Clearances, waarbij tienduizenden Schotten gedwongen werden de hooglanden te verlaten, die daar in feite nooit meer van zijn bekomen. Denkend aan die treurige geschiedenis stuitte ik, op zoek naar iets geheel anders, op deze foto, die ik in 1978 maakte tijdens een reis door de Highlands en de Outer Hebrides. Zou het toeval zijn?

Door |2024-12-20T12:06:10+00:0020 december, 2024|Tags: , |0 Reacties

Geen goede combinatie

Zoals gewoonlijk heb ik de goede zorgen voor mijn huis overgedragen aan Elvira en ben ik voor even naar Thessaloniki gevlogen, waar ik ga uitrusten van enkele maanden noeste arbeid. Via het internet vernam ik dat in Nederland de herfst plotsklaps is ingetreden, maar wie denkt dat ik hier in een warm zonnetje zit kan ik vertellen dat het zwaar bewolkt is, al uren regent en ik in mijn pied-à-terre met het licht aan zit vanwege de duisternis. Hollands weer dus, maar het is nog wel boven de twintig graden.

Voor een van mijn laatste klusjes moest ik me weer eens verdiepen in het koloniaal verleden van Dordrecht. Dat was aanleiding om mijn kritiek op het boekje Slavernijverleden Dordrecht (deel 43 uit de serie Verhalen van Dordrecht) een beetje aan te scherpen. Activisme en de geschiedwetenschap vormen namelijk geen goede combinatie. Mijn opmerkingen vind je hier.

Door |2024-09-10T09:06:53+00:0010 september, 2024|Tags: , , |0 Reacties

Wolkbreuk

Nooit eerder sprak ik met een verondersteld waterdicht jack aan en een raar petje op bij een plechtigheid. Het weer was echter bar en boos, gisteren bij de herdenking van de moord op Johan en Cornelis de Witt. Gelukkig was er ondanks de wolkbreuk een aardig aantal dappere belangstellen. Wethouder Tanja de Jonge van Dordrecht hield een mooie en wijze toespraak, de jonge talentvolle Mila ter Schelde zong enkele fraaie liederen, mijn praatje viel het publiek niet tegen, geloof ik, en dichter Boike haalde in een vers de zweep over het Johan de Witt-gymnasium.

Na afloop had ik een leuk gesprek met enkele zeer in geschiedenis geïnteresseerde jongeren. Hoopgevend vond ik dat. Jammer dat mijn vak in het onderwijs al decennia lang in het verdomhoekje zit, maar daarover een andere keer. Tenslotte gaf ik nog een kort interview aan een filmploeg van het Dordrechts Museum, waar de gebroeders de Witt in de nabije toekomst in de schijnwerpers komen te staan.

Al met al een geslaagde herdenking, waarna ik fluks naar huis fietste om op te drogen. Dank aan organisator Ben Corino van Studio De Witt.

Foto: Ben Corino.

Door |2024-08-21T14:13:08+00:0021 augustus, 2024|Tags: , , |0 Reacties

Nieuw Boekenpraatje

Dit weekeinde heb ik weer een Boekenpraatje opgenomen. Over twee historische werken: Seks in de Renaissance van Marlisa den Hartog en De adembenemende achttiende eeuw van Francis Weyns. Boeiend om te lezen over de overeenkomsten en verschillen tussen de opvattingen over seksualiteit in de Italiaanse Renaissance en onze huidige tijd en dat er ook verbanden zijn met sommige ideeën uit de achttiende eeuw, een periode waarin veel werd gezaaid dat in later eeuwen werd geoogst. Het Boekenpraatje vind je hier.

Door |2024-08-06T05:27:17+00:006 augustus, 2024|Tags: , |0 Reacties

Komt dat horen!

Het is even zomer. Heerlijk. Het zwoele weer maakte zelfs de derde helft van de waardeloze wedstrijd Nederland-Oostenrijk op het terras van de Visser tot een genoegen. Vandaag wordt het nog ietsje warmer dan gisteren. Ik vind het prima, mijn limiet ligt zo’n beetje bij de vijfendertig graden boven nul, maar ik vraag me af hoeveel belangstellenden de verleidingen van het terras zullen trotseren om naar de presentatie te komen van de Keurbijbel, vanmiddag om 16.00u in de Dordtse openbare bibliotheek aan de Groenmarkt.

Aan mij zal het niet liggen. Ik ga met plezier de laatste hand leggen aan mijn verhaal, dat zal gaan over wat een Statenbijbel nu precies is, wat Dordrecht daarmee te maken heeft en hoe het komt dat de stad vanaf eind zestiende tot in de eerste helft van de zeventiende eeuw het centrum van de calvinistische boekdrukkerij was.

Ook in latere perioden kent Dordt, waar voor 1572 geen drukker te bekennen was, een aantal belangrijke boekdrukkers annex uitgevers, zoals de familie Van Braam, waarvan een dochter uiteindelijk trouwde met een telg uit een andere drukkersfamilie, Blussé. Tot begin twintigste eeuw was de firma Blussé & Van Braam actief in Dordt, zei het tenslotte uitsluitend als boekhandel aan het Scheffersplein. Als je denkt dat het vanmiddag over een saai onderwerp gaat, dan zit je geweldig fout, knoop dat maar even in je oren. Er is trouwens een borrel na. Prima met deze heerlijke temperaturen.

Door |2024-06-26T10:19:42+00:0026 juni, 2024|Tags: , , |0 Reacties

Stoomtractie

Dit weekeinde was weer het tweejaarlijkse stoomfestival in Dordrecht. Ik vond het, ondanks het kwakkelweer, zoals altijd een geweldig evenement. Ik zit er letterlijk bovenop, want de stoomtrein die van station Dordrecht CS naar Baanhoek rijdt en vice versa, komt vlak langs mijn huis.

Dat doet me altijd denken aan mijn jonge jaren, als we op vakantie waren bij mijn oom en tante in Engeland. Achter hun huis was een park en vlak daarachter liep de spoorlijn van Liverpool naar Manchester. Tot 1968 reden er in het Verenigd Koninkrijk nog stoomtreinen en regelmatig deed ik met mijn neven aan train spotting. Ik heb wat van die machtige machines langs zien denderen en zelf ook nog regelmatig in zo’n stoomtrein gezeten. Als je ’s zomers door een tunnel reed moesten als de bliksem de ramen van het compartiment dicht, anders zat je onder de roet.

De locomotieven van de Dordtse stoomtrein zijn overigens niet in Engeland, maar in Duitsland gebouwd. Dat vernam ik van mijn collega Guus de Landtsheer, een expert op het gebied van treinen. Als je de machines goed onderhoudt, zijn ze bijna onverslijtbaar. Ik moet daar weleens aan denken als ik voor de zoveelste keer vertraging op het spoor heb wegens een kapotte trein die in de weg staat. Misschien moeten we gewoon weer terug naar de stoomtractie. Ik ben onmiddellijk voor. Ook omdat mijn Rotterdamse opa machinist was op een stoomlocomotief. Toen de NS in 1958 de laatste stoomlocomotief de deur uitdeed, nu ja, niet helemaal, de 3737 staat in het Spoorwegmuseum in Utrecht, was opa al een aantal jaren met pensioen, maar hij kwam vaak naar ons in Dordrecht (hij had als oud-machinist altijd vrij reizen eerste klas) met zijn prachtige verhalen over het spoor.

Ook de vlootschouw was weer indrukwekkend, ondanks de regen. ‘Het is maar water,’ zou mijn goede vriend Gerard zeggen, maar ik ben toch maar sneller dan anders een plekje in Costa d’Oro gaan zoeken. Gelukkig was het zaterdag en zondag gedeeltelijk droog, zodat ik zonder nat pak die prachtige schepen (ik kan er ook niets aan doen, maar mijn Dordtse opa was zeeman, ook altijd met geweldige verhalen) kon bewonderen en al die andere stoommachines die de Industriële Revolutie, de basis van onze moderne maatschappij, mogelijk maakten. Veel van de antieke bussen waren trouwens ook een feest der herkenning. Even terug naar vroeger tijden. Daar word ik als historicus gelukkig van.

Door |2024-05-27T12:15:56+00:0027 mei, 2024|Tags: , , |0 Reacties

Planning the future/ Σχεδιάζοντας το μέλλον

I am quite happy my new collection of poetry is going to be presented this afternoon at Visser in Dordrecht. It contains poems which I wrote during the past six years. Though I love writing poetry and translating it (providing I have time) I write much more prose. Short stories, essays, reviews, pieces on history and of course my diary of which I have got almost 104 volumes, starting in August 1975. I am now contemplating writing another history book for which I do some research in the local archives concerning the 18th century. Though I graduated in contemporary history I am getting more and more interested in the fascinating 18th century. In the autumn I will contribute an article about the ‘spirit’ of the 18th century to the Dutch literary magazine Ballustrada.

Είμαι πολύ χαρούμενος που η νέα μου ποιητική συλλογή θα παρουσιαστεί σήμερα το απόγευμα στο Visser στο Ντόρντρεχτ. Περιέχει ποιήματα που έγραψα τα τελευταία έξι χρόνια. Αν και μου αρέσει να γράφω ποίηση και να τη μεταφράζω (εφόσον έχω χρόνο), γράφω πολύ περισσότερη πρόζα. Διηγήματα, δοκίμια, κριτικές, κομμάτια για την ιστορία και φυσικά το ημερολόγιό μου από το οποίο έχω σχεδόν 104 τόμους, ξεκινώντας τον Αύγουστο του 1975. Σκέφτομαι τώρα να γράψω ένα άλλο βιβλίο ιστορίας για το οποίο κάνω κάποια έρευνα στα τοπικά αρχεία σχετικά με το 18ο αιώνας. Αν και αποφοίτησα στη σύγχρονη ιστορία, όλο και περισσότερο ενδιαφέρομαι για τον συναρπαστικό 18ο αιώνα. Το φθινόπωρο θα συνεισφέρω ένα άρθρο για το «πνεύμα» του 18ου αιώνα στο ολλανδικό λογοτεχνικό περιοδικό Ballustrada.

Door |2024-05-22T11:24:08+00:0022 mei, 2024|Tags: , , |0 Reacties

Dubbele seksuele moraal

Vanmiddag bij de presentatie geweest van het boek ‘Seks in de Renaissance’ van de Leidse historica dr. Marlisa den Hartog. Die vond plaats in SPUI25, het academisch-culturele podium van Amsterdam. Marlisa hield een buitengewoon boeiende voordracht over de dubbele seksuele moraal in het Italie van de Renaissance en in onze tijd. Het was de moeite van de treinreis naar Amsterdam, enigszins een aanslag op mijn rug, meer dan waard.

Door |2024-05-07T21:53:11+00:007 mei, 2024|Tags: , , |0 Reacties
Ga naar de bovenkant