herinneringen

Opblaaskronen

Vandaag wordt de paus begraven en wordt in Nederland koningsdag gevierd. Je kunt dus wel spreken van een bijzondere zaterdag. De paus was ongetwijfeld iemand die het goed bedoelde wat de armen in de wereld betreft, maar toch ook het hoofd van een instituut dat staat voor veel dat de ellende in de wereld in stand houdt. Bijvoorbeeld door hoe ze daar denken over abortus, anti-conceptie en euthanasie. Een instituut dat ooit in deze vorm is ontstaan om het Romeinse staatsbestuur te ondersteunen. Handig gedaan van die keizers, alleen zijn de laatste resten van het Romeinse rijk, dat we kennen als Byzantium, al in de vijftiende eeuw verdwenen. Het westelijke deel trouwens al veel eerder.

Koningsdag wordt een dag te vroeg gevierd, vanwege de opvattingen van een religieuze minderheid over de zondagsrust. Ik ben niet tegen rekening houden met minderheden, dat hoort ook bij de democratie, iets wat die grootsmoel van de PVV nooit heeft begrepen. Wat mij betreft is die koningsdag op de 26e dus prima, maar ik ben blij dat ik hem ga missen. Lekker ver van Nederland, zodat ik niet al die in oranje gehulde clowns hoef te zien.

Er was een tijd dat Stella en ik koninginnedag weleens vierden bij vrienden in Amsterdam of Arnhem. Lang geleden, toen het nog geen uitzinnig gebeuren was. Arme koninklijke familie, die zich weer een dag onder de oranje opblaaskronen moet mengen. Geef mij desnoods dan maar een defilé voor paleis Soestdijk met kleurrijke, swingende dames uit de overzeese gebiedsdelen.

Door |2025-04-27T10:10:42+00:0026 april, 2025|Tags: , , |0 Reacties

Goede Vrijdag

Het gaf een goed gevoel om weer even in mijn oude buurt rond te lopen. Ik was onderweg naar familie, maar wat aan de vroege kant. Mooie kans om een paar herinneringen op te halen, daarom liet ik me door de taxi afzetten bij het kruispunt Lambrakis-Pafsilypou. Daar was vroeger de orfanotrofia, het meisjesweeshuis dat op een gegeven ogenblik leeg kwam te staan en werd bewoond door krakers. Die waren de eigenaar van het pand, de kerk, een doorn in het oog. Er gebeurde van alles dat God verboden had, beweerde men. Het gebouw werd verkocht aan de gemeente, die het sloopte en er een plantsoen aanlegde. De bushalte heet nog steeds Orfanotrofia. Je moet de geschiedenis in ere houden.

Het is vandaag Goede Vrijdag. Dat dienen we te weten, daarom slaat met enige regelmaat bij alle kerken en kloosters een klok. Toen de taxi langs de Agia Varvara reed galmde de zoon van God uit de luidsprekers om er nog een schepje bovenop te doen. Ik liep binnen bij banketbakker Dimitris, waar ik een praatje maakte met het meisje dat daar sinds jaar en dag bedient. Ze is ondertussen een vermoeid ogende middelbare vrouw geworden. Bakker Dimitris is een paar maanden geleden overleden, vertelde ze, nog in de kracht van zijn leven. Nieuws dat je liever niet wil horen, maar waar je niet omheen kunt.

Ik kocht op haar aanraden een tsoureki, een zoet paasbrood, voor de familie. Je kunt hier nu eenmaal niet met een chocolade paashaas aankomen.

Door |2025-04-18T12:24:56+00:0018 april, 2025|Tags: , |0 Reacties

Geweldige dag

Tijdens een jaarlijks personeelsuitje namen we afscheid van onze conrector, die ging werken bij de inspectie van het onderwijs. Dat deden we met een ludiek toneelstukje, waarin wij drie oude kolonialen speelden. Met enige moeite kon ik net in het uniformjasje van het KNIL, dat ik in 1966 bij een uitdrager had gekocht. Collega Guus had het uniform uit zijn diensttijd, hij was sergeant-hoofdverpleger, niet meer. Collega Henk, die een aantal jaren als sergeant-sportinstructeur had gediend kon helemaal niet meer in zijn uniform, maar met de nodige fantasie kwamen we een eind. We hadden in die tijd net de cabaretgroep Jong en Aanstormend Talent opgericht, waarmee we plaatselijk enige kortdurende furore maakten.

Tijdens dat zelfde uitje reden we eerst naar de Noordoostpolder, waar we ergens in het oersaaie polderlandschap kleiduiven gingen schieten. Een wedstrijd die ik glorieus won, tot verbazing van een collega gymnastiek en reserve officier bij de landmacht, die dacht iedereen even op verre achterstand te zetten. Hij wist niet dat ik vroeger op de kermis de ene prijs na de andere schoot, tot ik niet meer mee mocht doen.

Vervolgens togen we naar Kampen, naar sigarenfabriek De Olifant. We kregen een rondleiding van een meneer die het KNIL nog aan den lijve had meegemaakt en flink opgaf van het moois dat op de plantages in Deli werd verbouwd. Inderdaad, sigaren met het Deli-zandblad zijn nog altijd het lekkerst.

Oude kolonialen, schieten, sigaren en tabaksplantages. Allemaal zaken waar tegenwoordig hoofdschuddend over wordt gedaan. Het was een geweldige dag.

Door |2025-04-05T09:15:41+00:005 april, 2025|Tags: , |0 Reacties

Artistiekelingen

See Sharp, de pop-rockband waarin mijn buurmeisje Minna speelt, trad op in Visser. Omdat ik met enkele vriendinnen had afgesproken eerst naar een kunstbeurs in Tilburg te gaan, kwam ik net na afloop aan. Tilburg, althans wat ik ervan heb gezien, is niet de fraaiste stad van het land, qua stadsschoon valt ze in het niet bij Dordrecht, maar ze hebben er wel een universiteit. Op de beurs zag ik een schilderij van Janette Havelska waarop ik direct de Voorstraatshaven en de Stadhuisbrug, ook wel de Lombardbrug, herkende. Er hingen meer Dordtse stadsgezichten. De kunstenares, zo bleek achteraf, woont in Dordrecht.

Ik was te laat voor de muziek, maar niet voor de nazit. Vanwege het lenteweer was het druk op het terras van Visser, maar ik vond toch snel een plek. Er was veel jong publiek. Nogal wat types die in mijn jeugd artistiekelingen werden genoemd. Ik was ruim vijftig jaar geleden ook zo’n artistiekeling. Daar kleedde je je op. In mijn geval een oude hoed en een afgedankte jas van mijn grootvader. Ik was zestien op de foto en speelde vanzelfsprekend in een band.

Er kwam een zweem van jaloezie in mij op, omdat mijn dagen als artistiekeling al heel lang voorbij zijn, maar de aanblik van al die leuke, nieuwe artistiekelingen vond ik hoopgevend. We hoeven niet direct terug naar de flowerpower, maar een nieuwe generatie die zich verzet tegen de narcisten en schurken die het in de wereld voor het zeggen hebben zou mij zeer welkom zijn.

Door |2025-03-24T11:21:51+00:0024 maart, 2025|Tags: , , , |0 Reacties

Museumstuk

Hij is inmiddels rijp voor het Openluchtmuseum, de bakelieten telefoon met draaischijf. Toen de foto werd genomen, in 1975, woonde ik in een huisje in de Marcellus Schampersstraat. Een gezellig krot uit 1882 dat alweer jaren geleden is afgebroken en vervangen door sfeerloze nieuwbouw. Ik woonde er met mijn eerste vrouw, Annemarie, die vermoedelijk de foto heeft genomen. Het huwelijk hield niet lang stand, maar na de scheiding volgde een levenslange vriendschap.

Na Annemarie volgde Marion, die het lekkende dak repareerde. Zij had geen last van hoogtevrees en stapte onvervaard met de kitspuit door de dakgoot. Ondertussen schreef ik, tussen het voorbereiden van lessen en het eindeloos corrigeren van schoolschriften door, gedichten. Toen het gerucht ging dat de gemeente de buurt zou gaan ‘saneren’, verkocht ik het huisje met een flinke winst en verhuisden we naar een flat met uitzicht op de Grote Markt, het lelijkste plein van West-Europa, en een nog steeds bestaand, triest bewijs van de minachting die stadsontwikkelaars in de jaren zestig voor de geschiedenis van Dordrecht hadden. De telefoon verhuisde mee.

Na een paar jaar deed zich onverwacht de gelegenheid voor het huis te kopen waarin ik nog steeds woon. Kort na de verhuizing vertrok Marion met een vriendin naar Portugal en scheidden zich onze wegen. Ook met haar bleef ik bevriend, tot de dood haar op jonge leeftijd kwam halen. De telefoon was mee verhuisd, maar werd vervangen door een modieus exemplaar met druktoetsen. Hij moet nog ergens in een doos met oude rommel liggen.

Door |2025-03-22T09:43:35+00:0022 maart, 2025|Tags: , |0 Reacties

Kwekeling

Gisteren stapte ik in een bus die via het Leerpark in Dordrecht rijdt. Ik kwam terecht tussen een groepje meisjes van een jaar of twintig, waarvan er eentje zo aardig was plaats te maken voor die oude knakker met zijn wandelstok. Kennelijk Pabostudentes. Ze hadden het over stageplaatsen, scholen waarvoor ze helemaal naar Gorinchem en Hendrik-Ido-Ambacht moesten reizen en een workshop waarvan ze niets hadden opgestoken. ‘Was ik ook maar direct vertrokken,’ zuchtte er eentje.

Ik was even terug in mijn eigen studententijd aan de Gemeentelijke Pedagogische Akademie in Dordrecht, een opleiding die in de vroege jaren zeventig hoog aangeschreven stond in Nederland. Wij waren ‘kwekelingen’ met een even gezonde hekel aan waardeloze workshops als de meisjes in de bus. Een van onze docenten (een zeer kundig neerlandicus, dat wel) kwam op het modieuze idee om met ons een sensitivity training te doen, een experiment dat hem op veel hoongelach kwam te staan en chaos in de klas veroorzaakte, want wij verdomden het eenvoudig aan zulke flauwekul mee te doen.

Kwekeling, zou dat woord nog gebezigd worden in het basisonderwijs? Ik vermoed van wel, want de leraar is nog steeds meester en de lerares is nog steeds juf. Ik ben trouwens voorstander van het charmantere onderwijzer en onderwijzeres. Leraren zijn meer iets voor het voortgezet onderwijs. Ik heb het niet zo op termen die leerkrachten meer aanzien moeten geven terwijl er aan de echte problemen, zoals het lerarentekort en de veel te grote werkdruk in het onderwijs, niet of nauwelijks iets wordt gedaan. Er wordt veel over gepraat, dat wel, en ondertussen is het kolderkabinet Schoof van plan om te bezuinigen op het onderwijs. Toen de meisjes op het Leerpark uitstapten, wenste ik hen in stilte veel sterkte toe.

Foto: Studenten aan de GPA Dordrecht 1971. Archief Kees Klok.

Door |2024-10-11T09:58:33+00:0011 oktober, 2024|Tags: , |0 Reacties

34 Jaar geleden/Πριν 34 χρόνια

Het is vandaag 34 jaar geleden dat Stella en ik trouwden. In Thessaloniki. Een prachtige dag waaraan ik nog steeds met ontroering terugdenk. We wisten gelukkig nog niet dat Stella zeventien jaar later veel te jong zou komen te overlijden.

Het was een heel warme dag, het kwik liep op tot 38 graden. Gelukkig was de plechtigheid pas om acht uur ’s avonds, maar ook toen was het nog tropisch warm. Daarna was de bruiloft, in een feestgelegenheid op een heuvel boven de stad, waar het iets koeler was. Gegeten en gedanst werd er volop.

Vanuit Nederland waren alleen mijn ouders aanwezig, want in augustus hielden we nog een Hollandse bruiloft. Iets minder warm, maar daarom niet minder geslaagd.

Σήμερα συμπληρώνονται 34 χρόνια από τότε που παντρευτήκα με τη Στέλλα. Στη Θεσσαλονίκη. Μια υπέροχη μέρα που ακόμα θυμάμαι με συγκίνηση. Ευτυχώς, δεν ξέραμε ακόμη ότι η Στέλλα θα πέθαινε πολύ νέα δεκαεπτά χρόνια αργότερα.

Ήταν μια πολύ ζεστή μέρα, η θερμοκρασία ανέβηκε στους 38 βαθμούς. Ευτυχώς, η τελετή δεν ήταν μέχρι τις οκτώ το βράδυ, αλλά ακόμα και τότε ήταν τροπικά ζεστή. Μετά έγινε ο γάμος, σε ένα χώρο πάρτι σε έναν λόφο πάνω από την πόλη, όπου είχε λίγο πιο δροσιά. Υπήρχε άφθονο φαγητό και χορός.

Μόνο οι γονείς μου ήταν παρόντες από την Ολλανδία, γιατί είχαμε έναν ολλανδικό γάμο τον Αύγουστο. Λίγο λιγότερο ζεστό, αλλά όχι λιγότερο επιτυχημένο.

Door |2024-07-28T10:04:57+00:0028 juli, 2024|Tags: , , |0 Reacties

Oud-leerling

Toen ik Stella leerde kennen had ze een museumkopie van een Griekse amfoor in huis. Ooit, jaren eerder, eens gekocht in een museumwinkel in Thessaloniki of Athene, dat wil ik kwijt zijn. Het bonnetje was in ieder geval verdwenen en dat leverde problemen op toen ze in Nederland kwam wonen en besloot dat de amfoor een plaats verdiende in onze Dordtse woonkamer.

Het is in Griekenland streng verboden originele archeologische voorwerpen zonder vergunning uit te voeren. We hadden het ding keurig ingepakt als handbagage voor in het vliegtuig. Bij de controle werd hij uiteraard gezien. De luchthavenpolitie kwam eraan te pas. De agent vroeg naar het bonnetje. ‘Ik heb dat ding zeker vijftien jaar geleden in een museumwinkel gekocht,’ legde Stella uit, maar de man geloofde haar niet.

Hij wilde hem in beslag nemen, waarop Stella zo furieus werd dat de commandant van de luchthavenpolitie werd geroepen. ‘Wat leuk dat ik u weer eens zie, mevrouw Timonidou. Wat is er aan de hand?’ Een oud-leerling van haar, die het verhaal aanhoorde, de agent fijntjes wees op het stempel onder de voet van de amfoor, waaruit bleek dat het inderdaad een kopie was, en ons vervolgens koffie aanbood in zijn kantoor.

Door |2024-07-14T10:07:48+00:0014 juli, 2024|Tags: , |0 Reacties

Grote Markt

Ik ben geboren en opgegroeid in de negentiende eeuwse schil. Geboren op de Vrieseweg, boven de poort naar de Blekershof en na een paar jaar verhuisd naar de kosterswoning van de Remonstrantse kerk aan de Cornelis de Wittstraat. Toen ik het ouderlijk huis uitging, in 1974, betrok ik een huisje in de Marcellus Schampersstraat en vierenveertig jaar geleden kocht ik het pand waar ik nu woon, in de Transvaalbuurt, maar tussendoor, van 1977 tot 1980 heb ik heel even op de Waag gewoond, met uitzicht op het lelijkste plein van West-Europa, de Grote Markt.

Hoewel het gebouw er van buiten niet uitzag (en uitziet) vonden mijn toenmalige vriendin en ik het best een aardig flatje. Een ruime keuken, drie kamers en een toilet apart van de badkamer, zodat je ’s morgens niet in de geuren van je partner je tanden hoefde te poetsen. De badkamer was voorzien van een lavet, een betonnen bak op ongeveer een meter hoogte van de grond, waar je in moest klimmen om te kunnen douchen. Bepaald onhandig als je lekker samen een stortbad wilde nemen, maar ideaal voor de amateurfotograaf die ik toen was. De badkamer had geen ramen, je legde een plank over het lavet en je kon naar hartelust afdrukken in je doka.

Die doka was een van de dingen die ik miste, toen ik in 1980 mijn huidige woning kocht en natuurlijk de aanwezigheid van Visser, de stamkroeg, om de hoek. Het zelf foto’s afdrukken heb ik toen snel opgegeven. De stamkroeg ben ik tot op de dag van vandaag trouw.

Door |2024-06-21T13:09:37+00:0021 juni, 2024|Tags: , |0 Reacties

Stoomtractie

Dit weekeinde was weer het tweejaarlijkse stoomfestival in Dordrecht. Ik vond het, ondanks het kwakkelweer, zoals altijd een geweldig evenement. Ik zit er letterlijk bovenop, want de stoomtrein die van station Dordrecht CS naar Baanhoek rijdt en vice versa, komt vlak langs mijn huis.

Dat doet me altijd denken aan mijn jonge jaren, als we op vakantie waren bij mijn oom en tante in Engeland. Achter hun huis was een park en vlak daarachter liep de spoorlijn van Liverpool naar Manchester. Tot 1968 reden er in het Verenigd Koninkrijk nog stoomtreinen en regelmatig deed ik met mijn neven aan train spotting. Ik heb wat van die machtige machines langs zien denderen en zelf ook nog regelmatig in zo’n stoomtrein gezeten. Als je ’s zomers door een tunnel reed moesten als de bliksem de ramen van het compartiment dicht, anders zat je onder de roet.

De locomotieven van de Dordtse stoomtrein zijn overigens niet in Engeland, maar in Duitsland gebouwd. Dat vernam ik van mijn collega Guus de Landtsheer, een expert op het gebied van treinen. Als je de machines goed onderhoudt, zijn ze bijna onverslijtbaar. Ik moet daar weleens aan denken als ik voor de zoveelste keer vertraging op het spoor heb wegens een kapotte trein die in de weg staat. Misschien moeten we gewoon weer terug naar de stoomtractie. Ik ben onmiddellijk voor. Ook omdat mijn Rotterdamse opa machinist was op een stoomlocomotief. Toen de NS in 1958 de laatste stoomlocomotief de deur uitdeed, nu ja, niet helemaal, de 3737 staat in het Spoorwegmuseum in Utrecht, was opa al een aantal jaren met pensioen, maar hij kwam vaak naar ons in Dordrecht (hij had als oud-machinist altijd vrij reizen eerste klas) met zijn prachtige verhalen over het spoor.

Ook de vlootschouw was weer indrukwekkend, ondanks de regen. ‘Het is maar water,’ zou mijn goede vriend Gerard zeggen, maar ik ben toch maar sneller dan anders een plekje in Costa d’Oro gaan zoeken. Gelukkig was het zaterdag en zondag gedeeltelijk droog, zodat ik zonder nat pak die prachtige schepen (ik kan er ook niets aan doen, maar mijn Dordtse opa was zeeman, ook altijd met geweldige verhalen) kon bewonderen en al die andere stoommachines die de Industriële Revolutie, de basis van onze moderne maatschappij, mogelijk maakten. Veel van de antieke bussen waren trouwens ook een feest der herkenning. Even terug naar vroeger tijden. Daar word ik als historicus gelukkig van.

Door |2024-05-27T12:15:56+00:0027 mei, 2024|Tags: , , |0 Reacties
Ga naar de bovenkant