Blog van Kees

19 11, 2024

Het opwindbare varken

Door |2024-11-19T11:12:44+00:0019 november, 2024|Tags: , |0 Reacties

Een van de eerste keren dat ik Thessaloniki bezocht, bracht Stella me naar een oud en vervallen kafeneion in de Agia Sophiastraat, tegenover de kerk waarin we enige tijd later zouden trouwen. Het was een zaak waar een aantal gepensioneerde onderwijzers ’s morgens bijeenkwam om de oude tijden door te nemen. Zoals een ieder weet was vroeger alles beter. Ook in Griekenland, ondanks de bezetting in de Tweede Wereldoorlog, de hongersnood aan het einde daarvan, de daarop volgende burgeroorlog, de onderdrukking door extreem-rechtse regeringen in de jaren vijftig en het kolonelsbewind dat woedde van 1967 tot 1974.

Ik ben er maar een enkele keer geweest, want ik kende toen nog nauwelijks Grieks en die generatie schoolmeesters sprak geen enkele vreemde taal, op een enkeling na die Turks kende, waarmee ik ook niet uit de voeten kon. Begin jaren negentig werd het kafeneion gekocht door een ondernemende Griek die verzot was op sigaren, maar dit terzijde. Hij verbouwde het en maakte er een fraai café-restaurant van in de stijl van het fin-de-siècle. Het ging To kordisto gourouni (Het opwindbare varken) heten.

De schoolmeesters kwamen er niet meer, maar ik vond het een aangename plek voor de ochtendkoffie en de krant (toen kon je nog volop buitenlandse kranten kopen in de stad). Je kon er ook uitstekend lunchen en dineren en het terras bood een fraai uitzicht op de Agia Sofia. Ik rookte er graag een sigaar met de uitbater. Ook met zijn vrouw en de twee dikbuikige kelners kon ik uitstekend overweg.

Net voor de coronatijd werd het pand waarin ‘het varken’ zat gekocht door Paok-eigenaar Savvidis. Die liet het zwaar vervallen gebouw restaureren en redde daarmee een van de weinig overgebleven iconische panden van de stad, dat bekend staat als To kokino spiti (Het rode huis). Voor ‘het varken’ was in Savvidis plannen geen plaats. De uitbater werd uitgekocht en vertrok naar elders. Geen idee waarheen, ik heb hem nooit meer gezien. Op de plaats van ‘het varken’ zit nu een smakeloos moderne afhaalzaak voor koffie en broodjes.

9 11, 2024

Geslaagde boekenavond

Door |2024-11-09T09:50:40+00:009 november, 2024|Tags: , |0 Reacties

Foto: Bart Damen

Foto: Bart Damen

Donderdagavond 7 november vond de presentatie plaats van De nerveuze vrouw en andere literaire beschouwingen van Erick Kila en Griekse en Cypriotische besognes van ondergetekende. Ondanks dat om de hoek, bij boekhandel Vos & Van der Leer, de zanger Lucky Fonz optrad in verband met zijn debuut als schrijver en in het Wartburg College het Groot Dordts Dictee plaatsvond, zat Visser’s Poffertjes bomvol belangstellenden.

Het was dit keer een eenvoudig programma, zonder allerlei poespas met powerpoints en dergelijke, zodat er ook geen kans was dat de techniek ons in de steek liet. Erick en ik vertelden iets over de inhoud van onze boeken en lazen er fragmenten uit voor, met tussendoor een pauze, waarin collega dichter en goede vriend Xuan Tran en zijn echtgenote LamCi Vietnamese lekkernijen uitdeelden. Na afloop zetten wij ons aan de leestafel, stamtafel ook van menig Dordts intellectueel, om boeken te verkopen en desgewenst te signeren. Daarna volgde een nazit tot in de late uurtjes. Bedankt Sophie en Sem van Visser voor jullie genereuze gastvrijheid.

Voor wie het heeft gemist: onze boeken zijn gewoon te bestellen bij iedere boekhandel in Nederland en Vlaanderen, maar ook op de website van Vos & Van der Leer of bij bol.com. Lees hier een uitgebreid verslag van de avond door columnist Ferry Visser.

     

7 11, 2024

Een dag vol van boeken

Door |2024-11-07T15:18:51+00:007 november, 2024|Tags: , , |0 Reacties

Wat de gevolgen zullen zijn van de herverkiezing van Donald Trump tot president van de Verenigde Staten valt moeilijk te voorspellen, maar dat het een inktzarte dag was voor de democratie staat voor mij wel vast. Wat ook vast staat is dat er vanavond twee mooie boeken worden gepresenteerd in Visser’s Poffertjes, Groenmarkt 9 in Dordrecht. We beginnen om half acht, de toegang is gratis, maar het wordt vermoedelijk druk, dus kom liever niet op het allerlaatste ogenblik.

Twee andere boeken, de biografie van Hans Warren door Mario Molegraaf en de geschiedenis van Rusland door Orlando Figes, worden besproken in het Boekenpraatje dat ik vandaag online heb gezet. Kijk maar eens.

1 11, 2024

Verloren erfgoed

Door |2024-11-01T11:03:26+00:001 november, 2024|Tags: , |0 Reacties

Onlangs reisde ik per trein van en naar Brugge. Op de terugweg stapte ik over op station Antwerpen-Centraal. Daar is nog een fraaie stationsrestauratie, iets wat ik op de meeste Nederlandse stations deerlijk mis. Ik houd van sfeervolle, fin-de-siècle restauraties, zoals ik ook graag cafés uit die periode bezoek. Café Louvre in Praag, bijvoorbeeld, of Central in Wenen.

Terwijl ik in Antwerpen een soepje nuttigde vroeg ik me af waar in Nederland je nog zulke stationsrestauraties hebt. Op de meeste stations helemaal niet, daar kun je naar een kiosk of iets uit een muur trekken. De zaken op de stations van Rotterdam en Utrecht zijn me te modern en te sfeerloos. Ik kan me eigenlijk alleen het grand-café bij perron 2 van station Amsterdam-Centraal bedenken. Het zou kunnen zijn dat Groningen ook nog zoiets heeft, maar ik ben daar te lang niet geweest om het me te kunnen herinneren.

Ik denk met weemoed terug aan de restauratie op station Holland Spoor, waar mijn studiemaat en ik, toen we geschiedenis MO deden aan de School voor Taal- en Letterkunde, vele aangename uren doorbrachten. Na de grote brand, ook jaren geleden alweer, is hij verdwenen, men vond het de moeite niet waard dit erfgoed in oude staat terug te brengen.

Ook Haarlem had zo’n mooie restauratie. Ik heb er de schilder Kees Verwey, toen al op hoge leeftijd, nog koffie zien drinken. Op een dag kwam ik met vrienden terug van een bijeenkomst in Haarlem en zagen we dat de restauratie daar was veranderd in een of andere salsa-tent. Wat er nu van geworden is, weet ik niet, de laatste keer dat ik op het Haarlemse station was, was de boel dicht en donker.

Dordrecht had ook een aardige stationsrestauratie, zij het geen fin-de siècle. Je kon in de jaren zeventig en tachtig goed eten in de toen nog eerste klasse. Later werd die met de tweede klasse samengevoegd. Ook niet onaardig, maar een stap achteruit. Nu is het een kille Albert Heyn to go. Treinreizen, het wordt steeds sfeerlozer en minder aantrekkelijk.

20 10, 2024

75 Jaar Fulbright

Door |2024-10-20T21:02:29+00:0020 oktober, 2024|Tags: , |0 Reacties

Naar de viering van het 75-jarig jubileum geweest van de Fulbright Commission the Netherlands, vanmiddag in Amsterdam. Hoewel de drie andere Fulbrighters met wie ik in 1987 aan de University of Minnesota verbleef niet aanwezig waren, was het een prachtige middag. Naast het weerzien met een aantal bekenden had ik veel mooie gesprekken met Fulbrighters die ik voor het eerst leerde kennen. De gezamenlijke ervaringen als wetenschapper of student in de VS of omgekeerd als wetenschapper of student uit de VS in Nederland, scheppen duidelijk een band.

Voor mij was het verblijf als Fulbrighter in Minneapolis een waterscheiding in mijn leven. Ik ontmoette er Stella Timonidou, angliste, vertaalster en dichteres uit Griekenland. Drie jaar later trouwden we. Dat was niet alleen, zoals ik al eerder schreef, het begin van een buitengewoon gelukkig huwelijk, maar ook betekende het dat ik mij via de Amerikaans-Griekse betrekkingen na de Tweede Wereldoorlog van lieverlee steeds meer bezig ben gaan houden met de geschiedenis van het moderne Griekenland en Cyprus. Op 7 november wordt mijn nieuwe boek over Griekenland en Cyprus in Dordrecht ten doop gehouden.

Tijdens de viering waren er toespraken door minister Eppo Bruins, ook een Fulbrighter, de Amerikaanse ambassadeur in Nederland, mevrouw Shefali Razdan Duggal en professor James Kennedy. Spreekstalmeester was Fulbrighter Joris Luyendijk, die een drietal bursalen, waaronder Alexander Rinnooy Kan naar hun ervaringen vroeg en na afloop was er een geslaagde borrel, maar daar voelde ik het gemis van Stella wel extra sterk. Wat zou ze er graag bij zijn geweest.

Foto auteur: de Amerikaanse ambassadeur in Nederland.

17 10, 2024

Waterscheiding

Door |2024-10-20T19:35:54+00:0017 oktober, 2024|Tags: , |0 Reacties

In 1987 verbleef ik met een Fulbrightbeurs enige tijd aan de University of Minnesota in Minneapolis/St. Paul, ook wel de Twin Cities genaamd. Die tijd betekende een waterscheiding in mijn leven. Ik ontmoette er mijn vrouw, de Griekse angliste, dichteres en vertaalster Stella Timonidou, met wie ik in 1990 trouwde. Dat was het begin van een buitengewoon gelukkig huwelijk, dat eindigde op tweede kerstdag 2007 toen Stella aan de gevolgen van maagkanker overleed.

Aanstaande zondag ga ik naar Amsterdam om het 75-jarig jubileum van de Fulbright Commission in the Netherlands mee te vieren. Ik zie er naar uit, maar met pijn in mijn hart omdat Stella er niet bij is. Gelukkig zijn er de herinneringen en de twee boeken met brieven die ik aan haar schreef. Aan het derde en laatste wordt gewerkt, ik denk dat het eind volgend jaar uitkomt.

In de loop der jaren ben ik het contact met de meeste Fulbright-scholars uit mijn groep verloren. Een enkele keer hoor ik nog iets van mijn geweldige kamergenoot Ragnar Sigurdsson uit IJsland, met nieuwjaar sturen Reiner Presser uit Duitsland en ik elkaar onze beste wensen en hoogstwaarschijnlijk ontmoet ik in het voorjaar Alev Bulut uit Istanbul in Thessaloniki. Zo gaat dat nu eenmaal, maar wie weet kom ik zondag na zoveel jaren nog enkele Nederlandse Fulbrighters uit Minneapolis 1987 tegen. Dat zou mooi zijn.

Foto van links naar rechts: Anne-Claire Vautrin (?), Alev Bulut, Stella Timonidou. Klára Szábo. Minneapolis 1987.

11 10, 2024

Kwekeling

Door |2024-10-11T09:58:33+00:0011 oktober, 2024|Tags: , |0 Reacties

Gisteren stapte ik in een bus die via het Leerpark in Dordrecht rijdt. Ik kwam terecht tussen een groepje meisjes van een jaar of twintig, waarvan er eentje zo aardig was plaats te maken voor die oude knakker met zijn wandelstok. Kennelijk Pabostudentes. Ze hadden het over stageplaatsen, scholen waarvoor ze helemaal naar Gorinchem en Hendrik-Ido-Ambacht moesten reizen en een workshop waarvan ze niets hadden opgestoken. ‘Was ik ook maar direct vertrokken,’ zuchtte er eentje.

Ik was even terug in mijn eigen studententijd aan de Gemeentelijke Pedagogische Akademie in Dordrecht, een opleiding die in de vroege jaren zeventig hoog aangeschreven stond in Nederland. Wij waren ‘kwekelingen’ met een even gezonde hekel aan waardeloze workshops als de meisjes in de bus. Een van onze docenten (een zeer kundig neerlandicus, dat wel) kwam op het modieuze idee om met ons een sensitivity training te doen, een experiment dat hem op veel hoongelach kwam te staan en chaos in de klas veroorzaakte, want wij verdomden het eenvoudig aan zulke flauwekul mee te doen.

Kwekeling, zou dat woord nog gebezigd worden in het basisonderwijs? Ik vermoed van wel, want de leraar is nog steeds meester en de lerares is nog steeds juf. Ik ben trouwens voorstander van het charmantere onderwijzer en onderwijzeres. Leraren zijn meer iets voor het voortgezet onderwijs. Ik heb het niet zo op termen die leerkrachten meer aanzien moeten geven terwijl er aan de echte problemen, zoals het lerarentekort en de veel te grote werkdruk in het onderwijs, niet of nauwelijks iets wordt gedaan. Er wordt veel over gepraat, dat wel, en ondertussen is het kolderkabinet Schoof van plan om te bezuinigen op het onderwijs. Toen de meisjes op het Leerpark uitstapten, wenste ik hen in stilte veel sterkte toe.

Foto: Studenten aan de GPA Dordrecht 1971. Archief Kees Klok.

4 10, 2024

Wijsheid

Door |2024-10-04T09:44:32+00:004 oktober, 2024|Tags: |0 Reacties

‘Volgende week kun je dood en begraven zijn,’ zei mijn moeder weleens en als je erbij stilstaat is dat een waarheid als een koe. In Griekenland is het nog erger. Als je daar doodgaat, word je in de regel direct de volgende dag begraven. ’s Lands wijs ’s lands eer, zullen we maar zeggen.

Ik moest aan die uitspraak van mijn moeder denken, toen ik gistermorgen wakker werd met een drukkend, pijnlijk gevoel op de borst. Gezien mijn voorgeschiedenis (hartstilstand in 2016) ben ik maar even langs de huisarts gegaan, die op vijf minuten lopen van mijn woning praktijk houdt. Gelukkig een arts die altijd het zekere voor het onzekere neemt. Een kwartiertje later ging ik in een ambulance met ontzettend aardige broeders en een zuster naar de spoedeisende hulp van het Albert Schweitzer ziekenhuis. Daar werd ik grondig onderzocht, waarbij mij alweer de vriendelijkheid en professionaliteit van verpleegkundigen en artsen opviel. Wat mogen we in Dordt blij zijn met dit ziekenhuis!

Uiteindelijk bleek het geen cardiologisch probleem te zijn, maar wellicht iets met de slokdarm of gewoon stress, al zou ik niet weten waar ik die van zou moeten hebben. Ik mocht naar huis. Vanmorgen was het gevoel alweer grotendeels over. Ik heb waarschijnlijk weer eens geluk gehad, maar ik moest toch even heel erg denken aan de wijsheid van mijn moeder.

2 10, 2024

Trots

Door |2024-10-02T13:32:09+00:002 oktober, 2024|Tags: |0 Reacties

We zijn weer thuis in Dordrecht, na een vermoeiende reis. We hadden maar een half uurtje vertraging in Wenen, wat de piloot door snel te vliegen vrijwel goedmaakte, de koffer kwam op Schiphol wonderbaarlijk vlot aangerold, de taxichauffeur was deze keer gemakkelijk te vinden, maar wat de reis zo vermoeiend maakte waren twee dingen.

Op beide vluchten van anderhalf uur zat ik in de buurt van een onophoudelijk hysterisch krijsende baby en hoewel ik mij goed van vervelende geluiden kan afsluiten en ik ook wel begrijp dat zo’n hummel zich ongelukkig voelt in een vliegtuig, was het wel een beetje veel van het goede en bedierf het het genot van business class vliegen enigszins. Het tweede probleem was het eindeloze lopen, in Wenen van de lounge naar de gate en op Schiphol van de B-pier naar de bagagekelder. Omdat ik een rugzak van een kilootje of tien had, begon mijn rug al snel op te spelen en leek het alsof er geen eind aan het lopen kwam.

Ik had dat laatste probleem kunnen vermijden. Steeds als ik incheck vragen ze, omdat ze me met een stok zien lopen, of ik hulp nodig heb om bij het vliegtuig komen. Dan ben ik een beetje te trots om ‘ja’ te zeggen. Ik laat die trots volgende keer maar thuis, denk ik.

27 09, 2024

Atatürk

Door |2024-09-27T11:07:25+00:0027 september, 2024|Tags: |0 Reacties

Als ik naar de benedenstad loop en ik neem de Apostolou Pavlou, dan kom ik langs het geboortehuis van Mustafa Kemal (Atatürk). Tegenwoordig is dat een museum. Vooral in het weekeinde komen veel Turkse toeristen er op bezoek.

Na afloop strijken ze vaak neer op een van de terrassen tegenover het museum. Bij voorbeeld op dat van het fraaie kafenion Prigipos, waar ik met enige regelmaat kom. Soms hoor je dan overal Turks om je heen en wordt er als teken van gastvrijheid Turkse muziek opgezet. Dan waan je je even in het Osmaanse Thessaloniki (Selanik), in de tijd dat de stad een ware multiculturele Balkanmetropool was. Ik heb daar nog eens een artikel over geschreven dat je hier kunt lezen.

Ga naar de bovenkant