Thessaloniki

Cliché

De tijd vliegt, luidt het bekende cliché, maar clichés kunnen maar al te waar zijn. Precies een week geleden bood ik enkele Griekse vrienden een maaltijd aan in het onvolprezen familierestaurant Konaki, in de buurt van mijn pied-à-terre in Thessaloniki. Het was een heerlijk zwoele avond na een mooie zomerdag, waarop we volop genoten van de gastvrijheid van eigenaar Dimitris en zijn dochter.

De zondag daarna vloog ik naar het winderige Nederland, waar ik voorlopig ben. Er moet historisch onderzoek worden gedaan, er staan lezingen op de agenda, er moet worden geschreven en tussendoor treed ik ook met plezier op als stadsgids in Dordrecht, maar ik ben me alweer aan het bezinnen op het volgende verblijf in Thessaloniki, dat zeker niet al te lang op zich zal laten wachten.

Hoewel ik zowel daar als in Dordrecht veel vrienden heb, en me dus in beide steden zeer thuisvoel, liggen de dierbare herinneringen aan Stella toch vooral in Thessaloniki. Drie van de vier vrienden waarmee ik at waren in haar tijd medestudenten aan de Aristoteles Universiteit. Het is troostend om met hen herinneringen aan haar op te halen.

Door |2025-09-26T09:56:44+00:0026 september, 2025|Tags: , , |0 Reacties

Alfa en omega

Een zangeres op straat met een stem waarmee ze beslist op het podium hoort. Daarachter een ‘zomaar even’ op de stoep geparkeerde vrachtwagen, met helemaal op de achtergrond de alfa en de omega van mijn gelukkige jaren met Stella, de Agia Sofia. Een septemberdag waarop het nog gewoon dertig graden werd in het hart van Thessaloniki.

Gisteren ben ik voor de rest van de herfst naar het winderige vaderland gevlogen. Vanmorgen heb ik voor het eerst sinds vele weken de verwarming aangezet. In Dordrecht worden vandaag de vloedschotten uitgeprobeerd, langs de huizenrij op de Voorstraat, die het eiland voor het water moeten behoeden. Hopelijk worden de gemeentewerkers niet omver gereden door kleuters op fatbikes. Wat heb ik die vooral niet gemist in Thessaloniki!

Door |2025-09-22T06:11:52+00:0022 september, 2025|Tags: |0 Reacties

Oedeem

Gisteren werd eindelijk de koffer gebracht. Iemand in Amsterdam had hem waarschijnlijk over het hoofd gezien. Goed dat ik ook een foto van de eerste boarding card, die van de geschrapte vlucht, naar Aegean Airways heb gemaild, samen met een gedetailleerde beschrijving van de koffer. Nog geen uur later kreeg ik een telefoontje dat hij op Schiphol was gelokaliseerd. Enfin, eind goed al goed.

Vandaag heb ik Stella’s mooie gedicht De nimf van het noorden, over Thessaloniki, op Facebook gezet. De Griekse versie, met daarbij een link naar University Studio Press, waar haar Griekse dichtbundel nog steeds te bestellen is. Op verschillende internet sites staan gedichten van haar. Negen van de tien keer zonder mij eerst iets te vragen, maar dat vind ik niet erg. Het is veel belangrijker dat haar gedichten gelezen worden en vaak weten die mensen, die het uit enthousiasme doen en niet voor het gewin, niet dat ik de rechthebbende ben.

Maandag met Claudia Damen, die onderweg was naar een workshop voedselfotografie in Afytos, de stad in geweest. Eerst naar Bazaar, waar ik heel lang niet was geweest, en daarna naar Odysseas, waar we uitstekend hebben gegeten. Net daarvoor kreeg ik ineens wat oedeem onder mijn rechteroog. Beetje hinderlijk, maar inmiddels is het slinkende. De oorzaak is waarschijnlijk een strontje op mijn ooglid. ‘Altijd wat en zelden wat goeds’, zou mijn moeder zeggen. De foto bij Bazaar is door een vriendelijke Duitser uit Oost-Friesland gemaakt.

Door |2025-09-17T10:39:52+00:0017 september, 2025|Tags: , , |0 Reacties

Sufkoppen

Zondag had ik een vlucht met zeer veel vertraging. Ik zou oorspronkelijk via Frankfurt naar Thessaloniki vliegen, maar die vlucht werd geschrapt, zodat ik via München moest. Mijn koffer zou worden ‘omgelabeld’ en meekomen. Nou niet dus. Het ding staat misschien nog in Amsterdam, of zweeft ergens boven Duitsland. Ik heb aangifte van vermissing gedaan en ‘ze’ zijn op zoek. Geen idee hoe dat in zijn werk gaat, maar ‘ze’ hebben nog geen succes, vrees ik.

Ondertussen heb ik op de Kapani, de onvolprezen centrale markt hier, het nodige aan ondergoed, sokken, hemden, een journalistenvest en een overhemd gekocht. Daarmee houd ik het voorlopig wel vol. Gewoon een kwestie van even een handwasje na de verschoning. Bij de supermarkt in de buurt hebben ze alles wat nodig is voor de persoonlijke verzorging en gelukkig zat alles wat echt belangrijk en onmisbaar is in de handbagage. Ik bewaar wel de bonnen, want uiteraard ga ik terug in Nederland een schadeclaim indienen.

Het weer is prachtig, de mensen doorgaans aardig, al gedragen ze zich in het verkeer nogal maniakaal en ik zit hoog, droog en comfortabel in het Tijdelijk Schrijfhuis in de schilderachtige Ano Polis. Je moet wel uitkijken dat je bij het lopen niet je poten breekt, want de trottoirs, voor zover voorhanden, zitten vol gaten en kuilen. Bij de nabije supermarkt verkopen ze ook tsipouro, ouzo, metaxa en whisky en na de dagelijkse avondmaaltijd in Konaki wordt nog langdurig nagepraat. Ik hoef daarna alleen de hoek maar om, dus op wat ongerief na door die koffer, dankzij die sufkoppen op Schiphol, heb ik eigenlijk weinig te klagen.

Foto: Anke & Lienke van Nugteren

Door |2025-09-10T15:13:31+00:0010 september, 2025|Tags: , |0 Reacties

Turkse koffie

Het is een wat sombere, bewolkte dag vandaag. Tijdens het middaguur kwam er zelfs een kort onweersbuitje met wat spetters langs. Voor de zekerheid heb ik het handwasje maar even binnengehaald. Hoewel het niet koud is, nodigt het weer niet uit voor een wandeling en aangezien ik genoeg te doen heb, zoals naast het lezen van Sally Rooney’s Intermezzo het bestuderen van de onlangs verschenen Nieuwgriekse geschiedenis van Pieter Borghart, wordt het een kalm dagje thuis, met vanavond even gezellig een hapje in Konaki.

Gisteren heb ik wat noodzakelijk dingen afgehandeld, zoals een bezoek aan Stella de logistria (belastingconsulente) voor de aangifte van dit jaar. Ze had die al gedaan en kon mij ook al de aanslag overhandigen, het bedrag dat ik hier jaarlijks tegen alle regels van het belastingverdrag tussen Nederland en Griekenland moet afdragen. Ook heeft ze me geholpen een aantal gegevens in te voeren in het Nationale Communicatie Register, omdat dat moet van de bank. Helaas bleek later thuis dat we ook nog mijn vaste telefoonnummer en het huisadres hadden moeten invoeren, wat me met geen mogelijkheid lukt, dus ik moet nog een keer een beroep op haar doen. Vandaag is dat mislukt, ze nam niet op en was dus waarschijnlijk niet op kantoor, maar het kan morgen nog, of anders na het weekend.

Het is natuurlijk bureaucratisch gezeur van die bank, want ze hebben dat telefoonnummer en dat adres al (onlangs stuurden ze mijn nieuwe creditkaart er nog heen), maar zo zit de bureaucratie nu eenmaal in elkaar. Mensen nutteloos tijd laten besteden voor dingen die al lang zijn vastgelegd. Het zal een vorm van werkverschaffing zijn, hoe meer regeltjes je verzint, hoe zekerder je bent van je baan, zoiets.

Na de logistria ben ik naar de Kapani, de sfeervolle markt, gelopen, voor een Turkse koffie. Sinds de tijd van het kolonelsregiem moet je Griekse koffie zeggen, maar net als mijn schoonvader vertik ik dat. Ik ben mijn journalistenvest vergeten en wilde een nieuw kopen, maar daarbij raakte ik verdwaald tussen de vele dameskledij, de kazen, de olijven, de vissen en de halve geiten aan hun haak. Om mijn rug een beetje te sparen nam ik een taxi naar huis, maar niet voordat ik bij mijn favoriete bakker in de Ermou een zak heerlijke bourekakia voor de lunch had gekocht.

Door |2025-04-24T13:48:32+00:0024 april, 2025|Tags: , |0 Reacties

Goede Vrijdag

Het gaf een goed gevoel om weer even in mijn oude buurt rond te lopen. Ik was onderweg naar familie, maar wat aan de vroege kant. Mooie kans om een paar herinneringen op te halen, daarom liet ik me door de taxi afzetten bij het kruispunt Lambrakis-Pafsilypou. Daar was vroeger de orfanotrofia, het meisjesweeshuis dat op een gegeven ogenblik leeg kwam te staan en werd bewoond door krakers. Die waren de eigenaar van het pand, de kerk, een doorn in het oog. Er gebeurde van alles dat God verboden had, beweerde men. Het gebouw werd verkocht aan de gemeente, die het sloopte en er een plantsoen aanlegde. De bushalte heet nog steeds Orfanotrofia. Je moet de geschiedenis in ere houden.

Het is vandaag Goede Vrijdag. Dat dienen we te weten, daarom slaat met enige regelmaat bij alle kerken en kloosters een klok. Toen de taxi langs de Agia Varvara reed galmde de zoon van God uit de luidsprekers om er nog een schepje bovenop te doen. Ik liep binnen bij banketbakker Dimitris, waar ik een praatje maakte met het meisje dat daar sinds jaar en dag bedient. Ze is ondertussen een vermoeid ogende middelbare vrouw geworden. Bakker Dimitris is een paar maanden geleden overleden, vertelde ze, nog in de kracht van zijn leven. Nieuws dat je liever niet wil horen, maar waar je niet omheen kunt.

Ik kocht op haar aanraden een tsoureki, een zoet paasbrood, voor de familie. Je kunt hier nu eenmaal niet met een chocolade paashaas aankomen.

Door |2025-04-18T12:24:56+00:0018 april, 2025|Tags: , |0 Reacties

Vlekkeloos

Gisteren ben ik na een vlekkeloze vlucht met Aegean Air via Athene aangekomen in Thessaloniki. We hadden in de taxi vanaf Dordrecht alleen flink wat file, maar daar had ik rekening mee gehouden, dus ondanks een uur vertraging, vanwege allerlei gezeik op de A16, was ik op tijd op Schiphol. Omdat ik business class vloog (zolang ik het kan betalen van de royalty’s van mijn veel verkochte boeken) was ik snel door de controle, waarbij me wel opviel dat ze daar speciale aandacht hadden voor mijn agenda en mijn notitieboekje. Ik vermoed een literair belangstellende beambte.

Het was vroeg in de ochtend toen we vertrokken, maar de vriendin die zolang op mijn huis past was niet te beroerd om me vooraf van een smakelijk ontbijtje te voorzien. ‘Bravo koritsi’ zeggen we dan in het Grieks.

Ik word voor dit stukje niet betaald, maar ik moet zeggen dat de vluchten van Aegean Airways gisteren niet alleen stipt op tijd vertrokken, wat vooral op Schiphol een prestatie is, terwijl ik aan boord geheel in de watten werd gelegd. Daar betaal ik op de manier waarop ik vlieg ook dik voor, maar toch, het valt me op dat waar andere maatschappijen waar ik weleens mee vlieg een grote schraperigheid aan de dag leggen wat de catering betreft, Aegean Airways altijd royaal uitpakt. Met andere woorden, toen ik in Thessaloniki arriveerde, hoefde ik niet direct mijn honger te stillen.

De vooraf geboekte en zeer behulpzame taxichauffeur stond mij bij aankomst al op te wachten en zo is een en ander probleemloos verlopen. Hij reed zelfs het steegje in om mij voor de deur af te zetten, terwijl andere chauffeurs daar meestal te beroerd voor zijn.

Door |2025-04-16T16:01:51+00:0016 april, 2025|Tags: , , |0 Reacties

Het opwindbare varken

Een van de eerste keren dat ik Thessaloniki bezocht, bracht Stella me naar een oud en vervallen kafeneion in de Agia Sophiastraat, tegenover de kerk waarin we enige tijd later zouden trouwen. Het was een zaak waar een aantal gepensioneerde onderwijzers ’s morgens bijeenkwam om de oude tijden door te nemen. Zoals een ieder weet was vroeger alles beter. Ook in Griekenland, ondanks de bezetting in de Tweede Wereldoorlog, de hongersnood aan het einde daarvan, de daarop volgende burgeroorlog, de onderdrukking door extreem-rechtse regeringen in de jaren vijftig en het kolonelsbewind dat woedde van 1967 tot 1974.

Ik ben er maar een enkele keer geweest, want ik kende toen nog nauwelijks Grieks en die generatie schoolmeesters sprak geen enkele vreemde taal, op een enkeling na die Turks kende, waarmee ik ook niet uit de voeten kon. Begin jaren negentig werd het kafeneion gekocht door een ondernemende Griek die verzot was op sigaren, maar dit terzijde. Hij verbouwde het en maakte er een fraai café-restaurant van in de stijl van het fin-de-siècle. Het ging To kordisto gourouni (Het opwindbare varken) heten.

De schoolmeesters kwamen er niet meer, maar ik vond het een aangename plek voor de ochtendkoffie en de krant (toen kon je nog volop buitenlandse kranten kopen in de stad). Je kon er ook uitstekend lunchen en dineren en het terras bood een fraai uitzicht op de Agia Sofia. Ik rookte er graag een sigaar met de uitbater. Ook met zijn vrouw en de twee dikbuikige kelners kon ik uitstekend overweg.

Net voor de coronatijd werd het pand waarin ‘het varken’ zat gekocht door Paok-eigenaar Savvidis. Die liet het zwaar vervallen gebouw restaureren en redde daarmee een van de weinig overgebleven iconische panden van de stad, dat bekend staat als To kokino spiti (Het rode huis). Voor ‘het varken’ was in Savvidis plannen geen plaats. De uitbater werd uitgekocht en vertrok naar elders. Geen idee waarheen, ik heb hem nooit meer gezien. Op de plaats van ‘het varken’ zit nu een smakeloos moderne afhaalzaak voor koffie en broodjes.

Door |2024-11-19T11:12:44+00:0019 november, 2024|Tags: , |0 Reacties

Atatürk

Als ik naar de benedenstad loop en ik neem de Apostolou Pavlou, dan kom ik langs het geboortehuis van Mustafa Kemal (Atatürk). Tegenwoordig is dat een museum. Vooral in het weekeinde komen veel Turkse toeristen er op bezoek.

Na afloop strijken ze vaak neer op een van de terrassen tegenover het museum. Bij voorbeeld op dat van het fraaie kafenion Prigipos, waar ik met enige regelmaat kom. Soms hoor je dan overal Turks om je heen en wordt er als teken van gastvrijheid Turkse muziek opgezet. Dan waan je je even in het Osmaanse Thessaloniki (Selanik), in de tijd dat de stad een ware multiculturele Balkanmetropool was. Ik heb daar nog eens een artikel over geschreven dat je hier kunt lezen.

Door |2024-09-27T11:07:25+00:0027 september, 2024|Tags: |0 Reacties

Curieus

Gisteren in de vooravond, het zal zo tussen half zeven en zeven uur zijn geweest, vlogen plotseling honderden vogels in oostelijke richting over de stad. Aan hun gekras te horen waren het kraaien of kraaiachtigen, maar ik weet niet veel van vogels. Wij hadden een leraar biologie die het alleen maar had over ‘Ons Indië’, waar hij tegen de Japanners had gevochten, en later ging de geschiedenisstudie voor. Ik kan wel een duif van een koolmees onderscheiden. Het was in ieder geval een curieus gezicht. Nooit eerder zoiets gezien in Thessaloniki.

Later ging ik eten in Konaki, waar een gezelschap mooie, jonge mensen, ik denk studenten of artiesten, iemands verjaardag of naamdag vierde. Er was een meisje bij dat wel iets had van Frida Kahlo. Ik belde met een Hollandse vriendin. Toen ze na een tijdje afrekenden en weggingen wenste een van de jongens me in het Nederlands goedenavond.

Door |2024-09-23T10:31:39+00:0023 september, 2024|Tags: |0 Reacties
Ga naar de bovenkant